zwjjnderij. Het andere woord waaronder wij tegenwoordig de ziekte
kennen, nl. lues, beteekent pest, ramp.
Wel wist men, dat de buitenechtelijke geslachtsgemeenschap aan
leiding tot besmetting gaf, doch omtrent de ware oorzaak doolde
men tot het begin onzer eeuw in gissingen. Geslachtelijke ge
meenschap met varkens en honden, perverse sexualiteit en bovenal
het cunnilinque (het belikken der genitaliën) werd als oorzaak der
ziekte aangezien. Niet gemakkelijk kwam men tot andere inzichten.
Slecht brutale individuen (waaronder anonymi) die de Syphilis op
zieken en kinderen entten (en met succes), martelaars der wetenschap
die entproeven namen op zich zelf en eindelijk Syphilis inentingen
als geneesmiddel toegepast in Noorwegen, brachtten in de eerste
helft onzer eeuw licht en Ricord, een Pransch medicus, die van
1831 1837 1500 entproeven nam, bracht klaarheid in onze
begrippen.
In 1857 stonden we op het tegenwoordig standpunt nl.:
le. Er zijn twee streng gescheiden Morbi Veneris, de druiper en
Syphilis.
2". Er bestaan twee soorten van Syphilis.
Hierover is zeer veel en wordt zelfs nog gestreden. Veel meer
dan 20 jaar geleden neemt men weder aan, dat er slechts één
soort Syphilis is, in twee vormen nl.
a, de weeke chancer, die meestal niet
b, de harde chancer, die wel constitutioneel wordt.
De oorzaak moet worden gezocht in bacteriën.
Gaan we nu in 't kort de verschijnselen na:
Drie tot 7 dagen na geslachtelijken omgang met een met druiper-
stof besmet individu begint bij den man de pisbuis te jeuken, de
urineloozing is pijnlijk, heet (chaude-pisse noemt de Pranschman de
ziekte) en na één of twee dagen heeft de lijder een etterige uit
vloeiing uit de pisbuis. Beginnende voorin kan zich de infectie uit
breiden naar het achterdeel der pisbuis, naar de voorstanderklier,
naar den bijbal, naar de blaas, naar de nieren, kortom naar alle
deelen van het urogenitaal apparaat. Op hun weg naar het lichaam
worden de druiper-bacteriën tegengehouden door de liesklieren, die
bij de gonorrhoe dan ook altijd gezwollen zijn en bubo(ne)s vormen.
