263
enkele woorden werd vermeld. Geen zuinigheid met springstof,
waaraan geen gebrek is, behoefde het resultaat onzeker te maken.
De dienst in Natal werd nu zeer vereenvoudigd. Hatting-
spruit (110 K.M. van de grens) werd eindstation, terwijl kon
vooien gereden werden tot Glencoe (122 K.M.).
Hoewel de exploitatie van de Natallijn uit den aard der zaak
zeer onregelmatig is door verplaatsingen van commando's, die
om niet al te bekend te worden, slechts kort te voren worden
bevolen, zoodat dikwijls veel van het personeel wordt geëischt,
is die, althans administratief, uiterst eenvoudig.
Alle vervoer heeft plaats op Gouvernements vervoerorders
er is geen particulier vervoer, dus geen ontvangsten, geen ver
antwoording. Daarentegen worden alle kosten van personeel en
materieel aan de Regeering in rekening gebracht.
Zoolang de voorraad strekte, werd gebruik gemaakt van het
geen op de lijn was achtergebleven, zooals kolen, enz., zoo wer
den b.v. de dienstregelingen door de Volksstem-drukkerij, die
in een spoorwagen gemonteerd was, gedrukt op de menu's der
stationsrestaurants.
De Natalsche kolenmijnen, alle gelegen ten Noorden van Tu-
gela, en onbeschadigd in handen der gefedereerden gevallen,
werden niet bewerkt, zoodat de kolen benoodigd voor de exploi
tatie in Natal, toen de aanwezige voorraad op was, van de Trans-
vaalsche kolenmijnen werden betrokken.
IV. De werkplaats.
Ten slotte blijft nog een gedeelte der werkzaamheden van de
N. Z-A. S-M. te bespreken, dat zeker niet minder dan eenig
ander heeft bijgedragen tot het betrekkelijk succes der Republi-
keinsche wapenenen, tot het mogelijk maken van het voortzetten
van den oorlog.
Een van de dingen, waarvoor het oorlogsdepartement der Z.-
A.R. niet heeft gezorgd in de jaren, die aan den oorlog vooraf
gingen en op den Jameson-inval volgden, was een arsenaal.
Wel waren er kanonnen, zelfs van de beste, al zijn het er ook
niet veel, en geweren en een vrij groote hoeveelheid ammuni
tie voor beide; maar er is geen werkplaats voor 't maken van
patronen, granaten en in 't algemeen, wat men hier onder bom-
