268
een vijfde gelegen is. Een zesde eindelijk, gebouwd op Erasmus
Farm, bestrijkt den straatweg naar het Boschveld, terwijl ten
laatste genoemd moet worden het fort, dat aangelegd werd in
den Moselikatsnek en met een buitengewoon zwaar stuk ge
schut, reeds bij Creusot besteld, bewapend zoude worden.
Zelfs al waren die forten elk op zich zelf gereed gekomen en
daarbij volgens de eischen des tijds bewapend, dan nog zouden
zij naar het oordeel van deskundigen niet aan het doel hebben
beantwoord en dit wel omdat de onderlinge gemeenschap zeer
gebrekkig was en tusschenbatterijen ontbraken, terwijl in casu,
zooals we reeds opmerkten, de onvoldoende bewapening de kans
op eene gelukkige verdediging al uiterst klein deed zijn. Daar
om kan het ons ook niet verwonderen, dat van de defensie der
stad werd afgezien om haar althans een bombardement te be
sparen, dat toch met eene capitulatie moest eindigen.
Dit wat betreft Pretoria. Ook omtrent het Lijdenburgsche wen-
schen we een en ander op te merken, omdat de verwachting als
zouden de Boeren daar de beslissing hebben willen bevechten,
later gebleken is niet geheel juist te zijn.
Met 't oog op de commando's in Natal, die eerlang Buller zou
den moeten doorlaten en zich dan met de hoofdmacht in de Trans
vaal behoorden te vereenigen, is het in Oostelijke richting terug
trekken der federalen, die Roberts hadden bestreden, alleszins ver
klaarbaar. Bovendien moest de gemeenschap met de Delagoa-
baai zoolang mogelijk worden open gehouden en begreep men zeer
wel, dat Roberts, gelet op de welwillende houding der Portugee-
sche Regeering ten aanzien van de Britsche, ook voor zich zelf
er veel prijs op zoude stellen meester te worden van de lijn
PretoriaLorenzo Marquez. Dit verklaart de concentratie van een
belangrijk deel der Boerenmacht nabij de genoemde lijn en de
veelvuldige gevechten daar geleverd. Dat 't der Boeren plan zoude
geweest zijn in het Lijdenburgsche den laatsten weerstand te bie
den, komt ons onwaarschijnlijk voor. Het terrein daar nog buiten
beschouwing latende het was den federalen niet zoo gunstig als
zoo vaak werd beweerdzouden de koortsen, welke in die streken
heerschen en alle pogingen om ze te ontginnen tot dusverre ver
ijdeld hebben, in korten tijd een daar gelegerde macht gedeci
meerd hebben. Roberts zou slechts te wachten hebben gehad tot
