18
op 't slagveld van Blois in 1870, was een kundig officier.
Behalve aan den oorlog '70'71 had hij deel genomen aan den
strijd in Cochin-China in '68, en aan dien in Algiers van 1888
1892 als chef van den staf van het 19e legercorps. Zwaar
getroffen door den dood zijner echtgenoote haakte hij naar
afleiding, die hij in den vredesdienst in 't Vaderland niet mocht
vinden. Hierin moet de reden gezocht worden van 't afbreken
eener carrière, welke zeker nog niet haar eindpaal had bereikt.
Hij nam zijn ontslag, wijdde zich aan vakliteratuur en toen
eenige jaren later de oorlog in Zuid-Afrika uitbarstte, stelde hij
zich ter beschikking van de Boeren. Hij maakte met Joubert
den veldtocht in Natal mede. Ten onrechte is wel eens beweerd,
dat hij 't plan van die-campagne heeft ontworpenten onrechte,
want toen de Villebois zich bij de Boeren aansloot, was reeds
aan dat plan een begin van uitvoering gegeven. Wel heeft hij
de Boerengeneraals met raad en daad bijgestaan, vooral bij
het aanleggen van veldwerken bij 't in staat van verdediging
brengen hunner stellingen om Ladysmith en aan de Tugela.
Dat die raadgevingen uitmuntend waren, hebben de Britten tot
hun nadeel moeten ondervinden. Uit brieven van de Villebois is
voldoende gebleken, dat ook hij dikwijls te vergeefs te kampen
heeft gehad met de koppigheid der Boerengeneraals, hetgeen
niet beletten kon, dat de wederzijdsche genegenheid toenam
met den tijd onder de Boeren doorgebracht. Hiervan getuigt
ook wel zijne benoeming tot generaal. De Villebois werd door
de Engelschen eene plechtige militaire begrafenis bereid in den
Afrikaanschen bodem, waarin hij, dit was zijn uitdrukkelijke
wensch, verlangde te rusten als 't noodlot hem mocht overval
len. Met de Villebois verdween een der nobelste figuren van
het oorlogstooneel.
Keeren we thans terug tot de handelingeu der federalen ten
Oosten van Bloemfontein. Daags na de overvalling van het
convooi bij Sannah's post werd in het hoofdkwartier der Boeren
bericht ontvangen, dat een Britsche colonne, samengesteld uit
3 compagnieën Royal Irish Rifles en 2 compagnieën bereden
infanterie Bloemfontein verlaten had en naar het Zuid-Oosten
