344
Dit wordt gevormd door de leerstof en de methode.
le. De Leebstof.
Deze kan in twee gedeelten gesplitst worden, n.l. in dat wat
meer speciaal betrekking heeft op materieele soldatenplichten zon
der meer, en in dat wat betrekking heeft op 's mans verstandelijke
en zedelijke vorming. Het kan hier niet de plaats zijn om in
alle uitgebreidheid, die dit zou behoeven, na te gaan of aan onze
fuseliers met opzicht tot het eerste te veel of te weinig wordt
geleerddit doet hier minder ter zake. Maar om over het tweede
gedeelte behoorlijk uitspraak te kunnen doen, dienen we wel na
te gaan op welke wijze het eerste elementaire onderwijs moet ge
geven worden, daar deze wijze alleen bepaalt of het toegepaste
onderwijsdus het tweede gedeelte der leerstofontbreekt, dan
wel in meerdere of mindere mate aanwezig is. Door dit toege
paste onderwijs toch zullen we het verstand moeten ontwikkelen.
Om verder te zien of ons onderwijs voldoet aan de voorwaarde
van zedelijk vormend te zijn, zullen we moeten nagaan of we bij
dat onderwijs er ons ook op toeleggen om den soldaat heldere be
grippen te leeren van de moreele eischen, die hem gesteld wor
den, en zonder welke hij nimmer in waarheid geoefend soldaat
kan heeten.
En nu ten aanzien van de leerstof de vraag stellende, of deze
bij ons formeel is, aarzelen wij niet een ontkennend antwoord te
geven. Neen, de leerstof is bij ons onderwijs verre van formeel
Zoowel in de practijk als in de theorie houden wij slechts één
doel voor oogen, en dat is: instampen, volproppen met soldaten-
kennis. Om die kennis dienstbaar te maken aan verstandsont
wikkeling, daaraan wordt weinig gedacht, evenmin als dat zede
lijke vorming er aan verbonden wordt. En toch zal dit noodig
zijn, willen we hebben, dat de man die kennis leere toepassen in
omstandigheden en op een tijdstip, dat geen onderwijzer hem ten
dienste staat. Honderde gevallen zijn er, die onze bedoeling dui
delijk kunnen makenhier slechts een paar. Wij leeren den man,
dat hij in het gelid moet stilstaan, maar de reden waarom dit
stilstaan bepaald noodig is, leeren we hem nietwij leeren den
man, of liever wij zeggen het hem' blootweg, dat alle orders in
het belang van den dienst gegeven, onmiddellijk moeten worden
opgevolgd, maar het nut hiervan, de noodzakelijkheid dat dit niet
