346
gevaarlijke moment zijn zedelijke eigenschappen en krachten niet
ongebruikt te laten, opdat men hem zal aanzien voor een flink,
moedig, kranig soldaat.
Op die wijze zou onze leerstof formeel worden. Verder kan
er o.i. nog wel wat van de elementaire kennis bij den soldaat
af. Moesten wij in één woord te kennen geven, wat ons toe
schijnt, dat aan leerstof te veel gegeven wordt, we zouden zeg
gen schrap alle geheugenwerk. Vooral voor hen, die niet gewoon
zijn aan inspanning hunner verstandelijke vermogens, is geheu
genwerk, monnikenwerk. „Zóó gewonnen, zóó geronnen" is even
zoo hierop van toepassing als op het te gemakkelijk verwerven
van rijkdom, en, waar we eigenlijk op neêr willen komen: het is
toaardeloos voor de vorming van 's mans denkvermogen.
2e. De Methode.
Meer nog dan de leerstof is de methode bij het formeel onder
wijs van invloed. De letterlijke beteekenis hiervan is „een weg
volgen". Hier dus meer speciaal een weg volgen, die er toe
leidt om de leerstof het best den soldaat te doen eigen maken.
Niet alleen dat het onderwijs eene methode vordert, maar elk
werk in de maatschappij eischt dit evenzeer. Een timmerman,
een koopman, een geleerde, een huismoeder, enz., bij hen allen
moet een methode in hun werk aanwezig zijn, d. i. een weg, die
men bij het afwerken van de voorgestelde taak volgt. In het dage-
lijksch -leven verstaat men dan ook in 't algemeen onder methode
een zekere met overleg gekozen manier van doen, waardoor men
een voorgesteld doel tracht te bereiken, 't Spreekt wel van zelf,
dat ook bij het onderricht aan onze soldaten te geven eene me
thode aanwezig moet zijn. Of deze, en zoo ja, in hoeverre deze
aanwezig is, zal moeten blijken, wanneer wij de voornaamste be
ginselen nagaan waarop de methode moet steunen, en er ons reken
schap van geven, wat zij nog verder omvatten moet.
De beginselen zijn:
a. Alle onderricht moet juist afgemeten zijn naar het bevat
tingsvermogen en de denkkracht der manschappen, en mag dus
niet spoediger voorwaarts gaan, dan de krachten der manschap
pen toelaten.
b. Alle onderricht aan de manschappen moet aanschouwing tot
grondslag hebbenhet woord komt eerst in de tweede plaats.
