480
De volgende opmerking van den heer N. betreft de kennis, die
van den inl. officier gevorderd moet worden.
Hierboven stipte ik reeds aan, tot hoever de eischen van den
schrijver zich in dat opzicht uitstrekken. Ik ben in deze quaes-
tie zeker geen tegenvoeter van den heer N.ook mij komt eene
ruime ontwikkeling in hooge mate nuttig voor (hoewel ik be
twijfel of het studieprogram der H. B. Sn. wel in alle opzichten
geschikt zoude zijn voor inl. adspiranten naar den officiersrang
men denke bijv. aan de taal-eischen Maar in geen geval zal
men al dadelijk zulk hoog spel mogen spelen. Indien men het
er op aan wil leggen, de poging, om inl. officieren te kweeken,
in de wieg te smoren, dan moet men beginnen met zó<5 zware
eischen. Hoeveel proefnemingen zijn in Indië op die wijze niet
reeds mislukt, geheel ten onrechte. De algemeene fout daarbij
was, dat men het proefwicht terstond verlangde als de volwassen
man bij de buren, vergetende, dat ook die niet volgroeid ter we
reld is gekomen. „Langs lijnen van geleidelijkheid" is ook hierbij
het onveranderlijk devies. De inlander heeft evengoed als de
Europeaan zijn slakkengang noodig in de militaire opleiding, al
zal men die zeker kunnen verhaasten met behulp van de onder
vinding, langs den weg van bijna totale onwetendheid tot het tegen
woordig wetenschappelijk peil van het officierskorps opgedaan
Waren de vroeger ongeleerde Eur. officieren zoo onbruik
baar? Ook met de door mij verlangde wetenschappelijke ont
wikkeling in de inl. luitenants, zal men het aanvankelijk best
kunnen stellen. Geleidelijk meer, zoo noodig. Alleen zou ik-
ik herhaal dit in het begin de geheele opleiding in militaire
handen willen zienzoo moet de algemeene richting worden aan
gegeven en vooral de grond gelegd voor de noodzakelijke militaire
eigenschappen. Later zal wellicht zonder bezwaar van de algemee
ne inrichtingen van lager en middelbaar onderwijs te Batavia een
nuttig gebruik kunnen worden gemaakt.
De heer N. voelt wel het nadeel, aan zijne zware eischen ver
bonden. Ook hij vreest, dat het aantal adspiranten in den
eersten tijd, meent hij daardoor niet groot zal zijn. Ik vrees
11 In het programma van opleiding moet eene ruime plaats voor het vak Staatsin
stellingen van Indië en Nederland" worden ingeruimd, opdat de inl. officier met eene vo -
doende kennis op dat gebied in de inl. maatschappij terugkeere.
