138 -
„ratie met groote massa's gedurende het droge jaargetijde in
„het geheel niet denkbaar, want de weinige aanwezige bronnen
„zijn volstrekt niet voldoende voor de behoeften van een troep,
„die eene sterkte heeft van eenige beteekenis. Om in die be
hoeften te voorzien zouden vele waterwagens kunnen worden
„medegevoerd. Niet alleen, dat hierdoor het nadeel ontstaat,
„dat de trein-afdeelingen zeer groot worden, maar bovendien
„zou die maatregel alléén niet voldoende zijn. De bevelhebber
„staat hier tegenover een karakteristieken toestand van het
„land; een toestand, die rampzalig kan worden voor een in Zuid-
„Afrika oorlogvoerende mogendheid (1).
„Met de behoefte aan waterwagens groeit die aan trekdieren
„aan. Voor iederen leek is het duidelijk, dat zulke groote massa's
„niet op bevel van den algemeenen bevelhebber kunnen worden
„geschapen. Een goede uitslag van een oorlog in die streken kan
„alleen worden verwacht bij de meest zorgvuldige voorbereidingen
„in tijd van vrede. Hiertoe behooren! verdeeling van het Zuid-
Afrikaansche grondbezit in requisitie-districtenhet benoemen
„van commissiën, belast met de voortdurende controle over het
„benoodigd aantal wagens en trekdieren en gemachtigd tot het ne-
„men van maatregelen tot onmiddellijke requisitie en oplegging in
„geval van mobilisatie; eindelijk het nemen van dezelfde voorzorgs-
„maatregelen in het Moederland om verzekerd te zijn van die be-
„noodigdheden, die Zuid-Afrika zelf niet kan verschaffen."
Is in het vorenstaande getracht een beeld te geven van de moei
lijkheden, die een Zuid-Afrikaansche oorlog medebrengt, thans
zal, daar dit met de voorbereidingen zeer nauw verband houdt,
met een enkel woord nog worden gesproken over:
Het operatieplan.
Nadat de oorlog was uitgebroken, bevond de hoofdmacht der
Engelschen zich in Natal, terwijl kleinere afdeelingen in Kirnber-
(1) Reeds bij het begin zijner operatiën ondervond lord Roberts de waarheid dezer
■woorden. In zijn schrijven van 16 Februari 1900 zegt hij ten slotte: „One of the most
„pressing needs in South-African warfare is the supply of a sufficient quantity of drin
king water to the troops, when marching, especially on the daytime, the climate being
„an extremely dry one and the sun's heat very trying. The number of watercarts at
„present available is inadequate. Moreover, these carts cannot follow the troops over
„stony or broken ground and I have, therefore, asked for 2000 bheesties with a due
„proportion of mussucks and pa klials to be sent here from India."
