146
het inzicht, dat het beter was die wagens zooveel mogelijk plaatse
lijk aan te koopen in de Kaapkolonie en het daarna nog benoodigde
aantal in Engeland te doen maken. Ongeveer 1000 stuks werden
dan ook uit Engeland verzonden. Tengevolge van deze maatrege
len kon generaal Buller bij zijne tweede poging tot ontzet van
Ladysmith beschikken over 650 van die wagens met 5000 dieren.
Om beter in de behoeften van het transportwezen te kunnen
voorzien, werden einde November 15 straatlocomotieven naar
Zuid-Afrika gezonden, terwijl er later nog meerdere volgden. Den
overste Tempi er, directeur van een luchtballonfabriek te Alder-
shot, komt de eer toe deze locomotieven het eerst te hebben aan
bevolen. Hij" kreeg van het ministerie volmacht tot aankoop van
een zoo groot mogelijk aantal en tot aanmaak van de daarbij be-
hoorende wagens. Na aankoop werden zij gepantserd en werd een
detachement machinisten, stokers en technici grootendeels re
serve-personeel van de spoorwegen mobiel gemaakt. Daarna
werden te Aldershot lange en moeilijke proefnemingen gedaan over
effen en oneffen terrein. Gemiddeld werd 14 K.M. per uur afgelegd.
De breede, lompe raden boden bij het doortrekken van slooten
en andere plaatsen met weeken bodem vele voordeelen aan, want,
waar een paard in den modder zou zijn verdronken, bleven zij
door de breedte van het grondvlak staan. Iedere machine kostte
12000. Enkele machines werden voorzien van een hefkraan.
Als personeel werd per machine uitgetrokken 1 machinist, 1
stoker en een bewakingsdetachement van 10 man. Het groote
nadeel, dat aan het gebruik dezer machines verbonden was, was
gelegen in het feit, dat zij voor een afstand van 25 K.M. tot
vervoer van 20 ton goederen 250 K.G. kolen en 2000 L water
noodig hadden 1). Hoewel dit voor het gebruik in Zuid-Afrika
vooral een groot bezwaar is, waren de voordeelen toch nog veel
grooter. Ook lord Roberts gebruikte hen veel en liet er nog vele
met de daarbij behoorende wagens uit Engeland komen.
Hoewel niet behoorende tot het transportwezen, dient hier nog met
een enkel woord melding te worden gemaakt van de verpleging dei-
troepen te velde, omdat hierdoor eenigszins kan worden nagegaan,
welke eischen aan het transportwezen moesten worden gesteld.
1) ,Verproviantierung und Heerestroez der englischen Armee in Süd Afrika". Neue
Militarische Blatter 1900.
