186
Stellen wij deze verhouding 1 en lossen we de komende vier
kantsvergelijking op, dan vinden we m~2, ofw 6. Voor klei
nere waarden van m is zij grooter, voor groot-ere waarden kleiner
dan 1. Daaruit blijkt, dat het geval van 1 schot en 2 scho
ten minder gunstig is, dan dat van 2 schoten en 4 scho
ten dat dit laatste volkomen gelijk staat met dat van
3 schoten en 6 schoten en dat van af dit geval de
zelfde verhouding weder minder gunstig wordt.
Uit dit voorbeeld moge blijken, dat twee groepen, waarin de
verhoudingen tusschen het aantal en schoten gelijk
zijn, geenszins gelijk aan elkaar gesteld mogen worden. Zoo
is bijv. het geval van 1 schot of op 3 schoten vrij
gunstig te noemen; het is zelfs het gunstigste geval, dat in
die groep mogelijk is. Heeft men nu op een totaal van 6
•schoten 2 (-(-) of (—1 gekregen, dan is dit eene bevestiging van
de gunstige verwachting, die het geval van 1 schot )of(+)
op een totaal van 3 schoten deed koesteren; die gunstige ver
houding is nu verkregen bij een tweemaal grooter aantal scho
ten, en het wordt dus meer waarschijnlijker, dat zij het gevolg
is van eene goede ligging van het gemiddelde trefpunt, dan van
een spel van het toeval. Maar aan den anderen kant is nu
ook de aanwijzing, dat de gebezigde opzethoogte te klein is of
te groot, krachtiger geworden, en dit vermindert natuurlijk de
kans, dat het gemiddelde trefpunt in het doel zal liggen. Beide
invloeden heffen elkaar voor een deel op; hoe grooter echter
het aantal schoten is, des te sterker wordt de laatste. Zoo is
bijv. het geval van 1 schot en 3 schoten nog vrij
gunstig, maar dat van 2 schoten en 6 schoten is reeds
van dien aard, dat correctie moet worden aangebracht.
Wanneer wij in een groep van 2m schoten, m schoten
en m waarnemen, dan wordt door het verkregen resultaat
de artilleristische afstand, die bij de gebezigde opzethoogte be
hoort, als de juiste aangewezen. Die afstand is nu echter nauw
keuriger bepaald dan bij den aanvang van het vuur en wel zoo
veel maal nauwkeuriger als de kans grooter is geworden, dat
het gemiddelde trefpunt in het doel zal liggen. Het is duidelijk
dat men door te spreken van de waarschijnlijkheid, dat men
I
