231
de richting der Panjoelarivier, uitgevoerd door een paar compag
nieën, werden de troepen tot den 20en niet gebruikt voor actieve
handelingen tegen den vijand. Het moet erkend worden, dat de
werkzaamheden te Badjoa vele handen eischten, maar de soldaat
heeft te velde vooral afleiding noodig en vond die niet in het
eentonige werk te Badjoa. Moest men daar noodgedwongen er toe
overgaan de soldaten te gebruiken voor een werk, dat het hunne
niet was, dan mag men het juist gezien heeten, dat over tal van
bezwaren werd heengestapt, doch het was een klemmende eisch
voor de noodige afwisseling zorg te dragen.
Als iets invloed heeft op den gezondheidstoestand van den
soldaat dan is het wel zijn humeur, zijn geestestoestand. Hierop
heeft men naar onze meening te Badjoa te weinig achtgeslagen.
Eerst toen de cholera ernstig om zich heen greep, dacht men er
aan den troep de zoo hoog noodige afleiding te verschaffen door
het maken van eene verkenning.
Het werken aan de benting dagen achtereen was den soldaat, die
zich gansch andere wederwaardigheden op Boni's kust gedroomd
had, in hooge mate onaangenaam, te meer daar hij den arbeid
hem opgedragen met het volste recht koeliewerk mocht noemen.
De bevelhebber, die om te voldoen aan van hoogerhand gege
ven bevelen het lijdelijk moest toezien hoe zijne schoone macht
door ziekte en dood werd gedecimeerd, verdient alle waardeering
voor de geestkracht, waarmede hij in die moeielijke tijden zijn
zware plicht volbracht. De Regeering, die de ellende door gebrek
aan doorzicht niet wist te voorkomen, was niet te verontschul
digen. Men had tijdig behooren te zorgen voor werkkrachten
en materialen en dat was mogelijk geweest, omdat de oorlog met
Boni niet onverwacht was uitgebroken en het plan zich aan de
kust te vestigen niet nieuw was.
Bij de verkenning, waarvan we boven melding maakten, kwam
het niet tot een treffen, de vijand werd niet gezien. Te ver
wonderen is dat niet. De troepen deden te Badjoa niet veel
kwaad, de vijand achte het niet eens noodig onze macht te
observeeren en geloofde zijn tijd beter te kunnen besteden met
het verzamelen van de weerbare mannen om ons, als 't oogenblik
gunstig zou blijken, in zee te drijven.
Dat de Regeering de expeditie met het nemen van Boni ge-
