295
hierbij, als het terrein het toelaat, den gang versnellen. Yan
de paarden der veldartillerie wordt dus groote krachtsinspan
ning gedurende korten tijd geëischt; is de batterijstelling in
genomen, dan rusten de bespanningen weer.
Wat de gesteldheid der wegen betreft, zij nog het volgende
opgemerkt. Detachementen, waarbij veldartillerie is ingedeeld,
zullen als regel eene zoodanige sterkte hebben, dat ze de hoofd
wegen, niet de secundaire wegen volgen, al was 't alleen maar
om de voertuigen van bagage-, munitie- en vivrestrein, die minder
beweeglijk zijn dan die der veldartillerie, te kunnen doen volgen-
Uit den aard der zaak hecht men in Nederlandsch-Indië hooge
waarde aan de lichtheid van het artillerie-materieel. HetN. I.
Leger heeft nog nooit gestaan tegenover een vijand met eene
eenigszins behoorlijke artillerie, doch daarentegen genoeg gelegen
heid gehad kennis te maken met de moeilijkheden van het ter
rein. Het is derhalve nog nooit voorgekomen, dat de bezwaren,
ondervonden bij het transport der artillerie geheel en al goed
gemaakt werden door den grooten steun, welken het artille
rievuur de infanterie verschafte. Ik stel mij voor, dat wanneer
onze infanterie eenmaal kennis heeft gemaakt met de projectielen
eener moderne artillerie, ze gaarne een handje zal meehelpen
om de eigen artillerie te helpen vooruitkomen en de grootere
uitwerking, wTaarmee de grootere zwaarte altijd gepaard gaatr
zeer 'zal waardeeren.
Kartetsen. Er is hier geen sprake van het vergeten van den
I. Y. voor den B. Y. Ik heb gemeend de kartetsen te kunnen
missen, niet [omdat plotselinge aanvallen op korten afstand door
een Eur. vijand niet zullen voorkomen, doch omdat ik vooruit
liep op de mogelijkheid eene granaatkartets te construeeren, die
zonder gevaar kort voor de monding tot springen gebracht kan
worden en aldus volkomen denzelfden dienst doet als de kartets.
Zoolang een dergelijk projectiel niet gevonden is, wensch ik de
kartets wel degelijk te behouden.
Ten aanzien van deze quaestie stelt de heer Holle de vraag
„Waarmede zouden wij onze stukken 's nachts in de bivaks
laden, en hoe zou met geladen stukken gemarcheerd moeten
worden, indien een klewangaanval dreigt? Beschikt men over
granaatkartetsen als boven bedoeld, dan worden deze gebruikt-
