411
De ziekenprauw bij het Militair Hospitaal te Soerabaia. Bij het hos
pitaal te Soerabaia is een ziekenprauw bestemd om de zieke militairen
naar het hospitaal te vervoeren.
De dienst met die prauw was twee jaar geleden geregeld als volgt:
's Morgens om 61 uur vertrok de prauw van het militair hospitaal naar
de hoofdwacht (de verzamelplaats der zieken) en nam de herstelde zieken
mee. Daarbij deden dienst vijf inlandsche vrije bedienden, onder geleide
van een Eur. hosp. bediende (korporaal). Zij verrichtten geen anderen dienst.
Om 10 uur keerde de prauw met de zieken naar het hospitaal terug.
Daar die terugkeer stroomopwaarts gaat, duurde de reis bij feilen stroom,
vooral in den westmoesson soms 2 a 3 uur. Is dat lange zitten in zoo'n
prauw voor een gezond mensch niet prettig, voor een zieke zeker niet.
Daarbij kan het b.v. in den westmoesson gebeuren, dat de zieken bij het
naar de hoofdwacht gaan nat regenen, zij zitten dan gedurende de prauw-
reis met natte kleeren.
De kosten voor die prauw reken ik per jaar op f 1200. t.w. 5 inland
sche vrije bedienden op een maandelijksch tractement van f 15. dus 5 X
f 15 x 12 f 900 en de rest voor slijtage, onderhoud, touw, boomen
enz. voor de prauw. Als ik mij niet vergis werd de prauw gebouwd voor
f 2550 en zijn er wel eens hooge reparatiekosten aan.
Hierbij komen de kosten voor den Eur. hospitaalbediende, die in den
regel verhoogde soldij heeft. Kosten per dag: soldij 0.60, verh. soldij 0.12,
ration vivres 0.44 1), eerste uitrusting en vernieuwing kleeding ongeveer
0.11 derhalve 60 12 44 11 f 1 27 X 365 f 463.55. Ver
meerder dit bedrag van f 463.55 met f 136.45 voor brandhout, petro
leum, en- en reëngagementsgeld, overtochtskosten, gratificatie bij het ver
laten van den dienst, gagement enz. dan zijn de totale kosten van het
ziekentransport jaarlijks ongeveer f 1800.
Daarbij komt, dat bij hoogen waterstand wanneer de prauw niet onder
de bruggen door kan of de prauw defect is, andere transportmiddelen
moeten worden ingehuurd, waarvoor machtiging te Batavia moet worden
gevraagd. Dus alweer kosten en ook schrijverij.
Wanneer nu het vervoer per staatsspoor plaats had, dan kostte dit het
D. v. O. per man en per rit f 0.03 (Tarief f 0.06) of den lande feitelijk
niets. Daar echter met de ziekenprauw ook lijken van lijders 2" en 3e
afdeeling naar de begraafplaats worden vervoerd zou dan echter iederen
keer een span paarden moeten worden ingehuurd voor f 3.—. Reken
dat er gemiddeld 10 lijders 2e en 3e afdeeling per jaar sterven dan zou
de inhuur van paarden f 30 kosten, voeg hierbij nog f 30.— voor
slijtage aan d-n lijkwagen, dan zou tegen een besparing van f 1800.—
slechts een uitgaaf staan van f 60.—. Bezuiniging dus f 1740.—.
1) Zie blz. 391 jg. 1900 van dit tijdschrift.
