428
Hierdoor duurde het geruimen tijd, voordat die omtrekking
kon worden uitgevoerd; deze kon dus onmogelijk eene verras
sing blijven en moest derhalve mislukken. Indien de Engelsche
soldaat gewend ware geweest om te leven van geconserveerde
levensmiddelen (noodrations) en indien hij in staat ware geweest
deze overal zelf te warmenindien hij dus den grooten nasleep
aan kooktoestellen en keukenbenoodigdheden en aan versche
levensmiddelen niet noodig had gehad, zou de colonne heel wat
meer vrijheid van beweging hebben verkregen; dan had ook de
krijgsraad van generaal Warren welk een vreemd verschijn
sel in een gedisciplineerd leger een krijgsraad om bovenver
melde reden te beleggen, terwijl bovendien de opperbevelhebber
zich als het ware in de onmiddellijke nabijheid bevindtheele-
maal geen zin gehad en zou dus de tweede poging tot ontzet
van Ladysmith misschien niet zoo ongelukkig geëindigd zijn,
als nu het geval is geweest.
De transporttrein van generaal Bulier, die in de marschco-
lonne eene ruimte innam van 30 K.M., eischte tot dekking
bovendien een groot gedeelte van de aanwezige troepen, waar
door de gevechtssterkte van de in front ageerende troepen zeer
werd verminderd. En toch was deze trein, vergeleken bij dien,
welke de Engelschen in andere omstandigheden medevoeren,
nog gering te noemen.
Toen in 1842 generaal Nott den marsch begon van Kandahar
naar Kaboel, telde zijn trein 10000 kameelen en een tallooze me
nigte andere dieren, ofschoon slechts 7000 man onder zijne bevelen
stonden. Ook lord Roberts had bij zijn in 1880 gemaakten marsch
tot ontzet van Kandahar 10000 kameelen noodig, ofschoon hij
den trein tot de kleinst mogelijke afmetingen had teruggebracht.
In den laatsten veldtocht tegen de onrustige stammen uit
het hooggebergte op de Noord-West grens van Britsch-Indië
waren op een totaal van 17000 strijders niet minder dan 24000
kameelen ingedeeld. En indien men nu bedenkt, dat een kameel
heel wat meer kan dragen dan een paard of een muildier, kan men
eenigszins begrijpen, welke hoeveelheden van deze laatste dieren
noodig zouden zijn geweest, indien generaal Buller had vastge
houden aan de bij expeditiën gebruikelijke transporttreinen'(1).
1) Neue Militarische Blatter Juni 1900: „Verproviantierung1 und Heerestrosz der
englisclien Armee in Süd-afrika."
