433
verder voort te zetten, liet lord Roberts er zich niet door af
schrikken en wist hij zijn doel, Pretoria, te bereiken.
Gaan wij nu eens in het kort na, welke lessen voor ons uit
het hiervoren vermelde over het transportwezen zijn te putten,
In de eerste plaats blijkt het dan, dat het voor ons dringend
noodzakelijk is, om in vredestijd reeds in het bezit te zijn van
een georganiseerden transporttrein, ten einde bij mogelijke expe
dition onmiddellijk daarover te kunnen beschikken en daardoor
de kans te ontloopen, dat ook wij dezelfde moeilijkheden zouden
kunnen ondervinden als de Engelschen nu.
Ook is het bezit van een trein van het grootste belang, indien
wij onverhoopt plotseling in oorlog mochten komen met een
buitenlandschen vijandwanneer er geen tijd meer zou wezen om
alles te kunnen regelen en een goed georganiseerden trein te schep
pen. Reeds zeer dikwijls is over het transportwezen voor ons leger
geschreven en ook in dit tijdschrift zijn vele bladzijden daaraan
gewijd. In 1886 schreef de overste van Kooten 1) b.v., dat het
wenschelijk was om in vredestijd een miniatuur transporttreintje
te scheppen, waarvan het kader en de minderen bij eene moge
lijke expeditie de kern zullen vormen voor den geheelen trein.
Deze personen, die dag in dag uit met vrachten zullen hebben
omgegaan, kunnen te velde de meest practische wijze van ver
pakking, draging, enz. aan hunne ondergeschikten toonen. Maar
bovendien wordt dan het voordeel verkregen, dat voorstellen
in het belang van dien tak van dienst steeds kunnen worden
tegemoet gezien.
Voor onze expeditiën, waar het voornaamste transportmiddel
de dwangarbeider zal zijn, is dit stelsel zeker gemakkelijk toe
te passen. In Britsch-Indië wordt het reeds lang op uitgebreide
schaal gevolgd. Nadat in 1882 bij de expeditie naar Afghanis
tan de behoefte daaraan overtuigend was gebleken, werd geleidelijk
overgegaan tot de oprichting van transport- en treindepots, zoo
dat Britsch-Indië er in 1895 reeds 15 had. Bij deze depots is
een zekere hoeveelheid treinmaterieel en personeel aanwezig, dat
dient om bij mobilisatie aan te velde trekkende troepen te wor-
1) „De transportmiddelen bij militaire expeditiën."
Dl II, 1901.
29
