453
groote juistheid te zijn opgenomen, doch uit een militair oogpunt
toch nog wel eenige wijziging te behoeven 1).
Uit het vorenstaande blijkt, dat de gehouden manoeuvres zeer
nuttin en leerrijk kunnen zijn geweest voor ieder, die ze met
belangstelling heeft willen volgen. Bovendien heerschte er een
aangename, opgewekte geest, zoowel onder de officieren als onder
de minderen en dit moet voornamelijk worden toegeschreven
aan het uitstekende weer en den goeden gezondheidstoestand.
Zeer zeker heeft daartoe ook medegewerkt de wijze, waarop
de oefeningen geleid zijn geworden. Een correspondent van de
Java-Bode zegt van die leiding„De kolonel heeft bij deze veld-
oefening, in afwijking van hetgeen ik en anderen bij groote
"en kleine manoeuvres als regel zagen, op het geheel een stempel
"van kalmte, van het eerbiedigen van de zelfstandigheid van iedei
"in zijn werkkring gedrukt, die ons allen als iets nieuws verrast
"en aangenaam getroffen heeft; geen zenuwachtigjagen van ordon
nansen, geen belemmerend ingrijpen, geen lastig vragen naar
"dit of dat, vooral geen afkeuren tijdens de oefening. Bij de be
spreking eerst werd gezegd, wat opgemerkt werd, maar ook.daar-
"bii altijd met de strekking om te leeren, niet om te bedillen
En dit is m.i. zeker niet overdreven. De wijze, waarop de
chef van den generalen staf den leider den dank overbracht van
-de verzamelde officieren, voor de aangename leiding en humane
wijze van bespreken, was dan ook zeker wel verdiend.
En hiermede eindig ik deze causerie, echter niet zonder er nog
den werkelijk gemeenden wensch aan toegevoegd te hebben, dat
wij nog vele malen in de gelegenheid mogen worden gesteld bij
■dergelijke manoeuvres tegenwoordig te zijn.
1) Met de opgedane ondervinding wordt thans rekening gehouden en rullen onze
Mtaire kaarten op 1: 50000 in den vervolge aan de met billijkheid te «dellen eiechen voldoen,
Redactie.
