162
De uitkomsten dezer berekeningen geven, evengoed als die
der proef te Batoe-Djadjar, aanleiding tot de opmerking, dat
■eerst boven den afstand van 1600 M. de keuze van een vizier
voor 100 M. minder gewettigd is (zie Noot 1 blz. 27 van het
„Schot enz.")
„In de Encyclopedie voor Ned. Indië lezen wij
„De dagelijksche gang van de warmte is, voor het laagland,
„over den geheelen archipel, ongeveer als aan de Noordkust
„van Java.
„'s Morgens om 6 u., even vóór zonsopgang, is het 't koudst, dan
„neemt de verwarming met de opkomst der zon een aanvang; die
^verwarming is eerst langzaam, maar neemt tegen 10 u., snel toe.
„Heeft de zon haar hoogsten stand bereikt, dan valt het ma-
^ximum niet dadelijk in, de warmte blijft toenemen tot 1 a 2 u.
„Nu gaat zij afnemen, eerst langzaam tot zonsondergang, enz."
In verband hiermee zou van de temperatuur, voor het laagland,
gezegd kunnen worden, dat de verschillen, gemiddeld, van 6
u.—10 u. v.m. gering zijn, van 10 u. v.m.—12 u. v.m. middelmatig
■en van 12 u. v.m. tot zonsondergang, vrij groot.
De invloed van kleine temperatuursverschillen op de dracht
is gering en kan in de practijk buiten beschouwing blijven.
De invloed van een temperatuursverschil van 15° a 20° C.
wordt eerst van belang.
Is de temperatuur 15° a 20° C. hooger dan die, waarbij de
vizierhoeken werden bepaald, dan is het gevolg hiervan eene
toename van de dracht met 3.75 °/0 a 5 °/0, zoodat wijziging van
het vizier gewettigd zou zijn voor de afstanden van 1400
2000 M. resp. 1000 2000 M. Is de temperatuur 10° C. hooger
•dan die, waarbij de vizierhoeken werden bepaald, dan neemt de
-dracht, alléén voor den afstand van 2000 M., met 50 M. toe.
Temperaturen van 26° 20° C. 46° C. of 115» F. zijn echter
geen regel, zoodat dit geval buiten beschouwing kan blijven.
"Wil men in de practijk rekening houden met den invloed
van temperatuursverschillen, zoo dient de stand van den ther
mometer bekend te zijn en daar dit wel nooit het geval zal zijn,
•dient hierin langs anderen weg voorzien te worden.
Nemen wij aan, dat de temperatuur van 10 u.—12 u. v.m.
