15
te berekenen, bestaat, voor zoover wij weten, niet. Formule
<21) zou daarvoor zeer geëigend zijn, doch zij geldt eerst dan
met voldoende, nauwkeurigheid als n zeer groot is, bijv. grooter
■dan 100. Wenscht men derhalve met eenige nauwkeurigheid
de grootte der 50 °/0 fouten te kennen, dan is de toepassing
■der verhoudingsmethode het eenige middel, waarmede men het
■doel bereiken kan.
Wij zullen thans tot het vuur met twee opzethoogten over
gaan, en ons daarbij voorloopig met het allereenvoudigste ge
val bezig houden, namelijk, dat men met de kleinste opzethoogte
een schot en met de grootste een (-j-) schot heeft ver
kregen. Kortheidshalve zullen wij deze opzethoogten respec
tievelijk door k eng aanduiden, en den afstand, waarop hunne ge
middelde trefpunten van elkaar verwijderd liggen, de grens noemen.
Heeft men met k een schot en met g een schot ge
kregen, dan wordt de afstand, die bij de opzethoogte j (g k)
behoort, als de uitslag van de meting van den artilleristischen
afstand aangewezen. Het is van belang wederom de nauw
keurigheid dezer meting te leeren kennen en de 50 fout
■op het verkregen resultaat te bepalen. Om dit vraagstuk op
te lossen zullen wij vasthouden aan de benaderde voorstelling,
dat alle liggingen van de gemiddelde trefpunten van k en g a
priori even waarschijnlijk zijn.
Laat ons veronderstellen, dat wanneer het gemiddelde tref
punt van j(g-\-k) in het doel ligt, de kans van een
schot met k c is; de kans van een schot met g
is dan eveneens c en de kans a prioridat bij de ver
onderstelde ligging van het gemiddelde trefpunt van j(g+k),
he schoten met k en g respectievelijk en zullen vallen
c2. Stellen wij ons nu verder voor, dat het gemiddelde tref
punt van (g+k) verplaatst wordt over een afstand gelijk
aan de 50 °/0 fout op den artilleristischen afstand, dan zullen de
gemiddelde trefpunten van k en g dezelfde verplaatsing onder
gaan. Laat ons aannemen, dat bij deze nieuwe liggingen van
de gemiddelde trefpunten van k en g de kansen voor een
■en schot met deze opzethoogten respectievelijk gelijk zijn
