373
ter rechterzijde draagt de schuif een opstaande wand Gwaaraan
een kijker, met de as evenwijdig aan dezen wand, kan worden
bevestigd.
Bij de eerst aangemaakte toestellen bewoog de kijker zich
langs een verticaal verdeelden boog, waardoor gelijktijdig de
elevatie- kon worden gegeven. Een quadrant zou daarbij dan
ook gemist kunnen worden. Wegens mij onbekende redenen,
misschien financieele, is later van dezen verdeelden boog afgezien,
en blijft het quadrant bestaan.
Wordt nu het pijltje tegenover eene willekeurige verdeeling
der slede geplaatst dan beweegt zich de schuif, dus de kijkeras,
een overeenkomstig aantal duizendste deelen (halve) naar rechts
of naar links, terwijl eene klemschroef H. veroorlooft de schuif
in dien stand vast te zetten. De kijker zelf kan geheel dezelfde
zijn als de kijker tot plaatsbepaling (Rooseboom), behoudens
■een stel kruisdraden, zoodanig aangebracht, dat men naar wil
lekeur de verdeelde glasplaat en de kruisdraden ziet.
Onder aan den cirkelrand is een voetstuk K bevestigd, ter
weerszijden voorzien van kegelvormige gaten L en L,' aan de
-onderzijde van eene moer, respectievelijk voor de plaatsing op
den vuurmond of op een drievoet (waarneming).
't Was nu zaak na te gaan, hoe de bevestiging op het kanon
moet plaats hebben. Ten einde proefnemingen mogelijk te maken
was het volgende voorstel gedaan
De opzetkoker zou uit den vuurmond worden verwijderd en
in plaats daarvan een schroeftap, waarvan het model in lig.
2 is afgebeeld, worden ingeschroefd. Zooals men ziet, had deze
Twee armen, een lange en een korte, beide aan het uiteinde
conisch bijgewerkt. Deze tap zou zoodanig geplaatst worden, dat
■de as der armen nauwkeurig loodrecht op de zielas kwam te staan.
Aan deze laatste voorwaarde moest nauwkeurig worden vol
daan, aangezien de as van den kijker, wanneer slede en schuif
bij de verdeeling 0 staan, juist evenwijdig met de zielas behoort
te zijn. Wegens de onvoldoende hulpmiddelen, waarover men
hier ter plaatse de beschikking had, was hieraan moeilijk te
voldoen en moest men zich vergenoegen met het bepalen van
de constante fout, die ieder der toestellen op een bepaalden
vuurmond medebracht. Bij het vuren bleek echter, dat, hoewel
