541
nieuwe projectiel veel grooter dan die van het oude, d.w.z. thans
gebruikelijke; het is m.i. geen bezwaar, dat die meerdere uit
werking mogelijk op korter afstand vóór de batterij wordt ver
kregen.
De heer H. meent, dat het aanbeveling zou verdienen de te
genwoordig bestaande voertuigen (smidswagen en voorraads-
wagen) met eenige wijzigingen te behouden, waar de door mij
voorgestelde draagbare smidse en broko's toch op grobaks kun
nen worden vervoerd. Ik moet hiertegen opmerken, dat vooral
de wijzigingen in de inrichting van den smidswagen zeer groot
moeten zijn, om dit voertuig, evenals de voorraadswagen eene
ware doos van Pandora, hoofdzakelijk voor het beslaan van paar
den te doen dienen. Daarom had ik voor de veldartillerie eene
draagbare smidse voorgesteld, niet zooals nu bij de bergartillerie
gebruikelijk is, doch in vele opzichten zeer vereenvoudigd. In
plaats van den voorraadswagen, die niet in drieën te deelen is,
had ik drie stellen broko's met reserve-tuigdeelen, gereedschap
pen enz. voorgesteld; voor elke sectie der batterij één stel 1).
Ten opzichte van het gewicht van het bergkanon heeft de
heer H. mij klaarblijkelijk minder goed begrepen. Dat gewicht
had ik op 110 K.G-. gesteld. Als maximum belasting van een
goed getraind, sterk muildier had ik 150 K.G. aangenomen, waar
bij ik het gewicht van draagtrektuig, dekens, paktasschen, enz.
door het gebruik van stalen draagbokken en veelvuldige toepas
sing van aluminium op 40 K.Gr. hoopte te kunnen brengen 2).
Voor den vuurmond bleven alzoo 110 K.Gr. In zijne „Opmerkin
gen" nam de heer H. de mogelijkheid eener gewichtsbesparing
van 25 K.G. aan 3), waardoor het totaal gewicht van draagtrek
tuig, dekens, enz. wordt 45—25 20 K.G. Wederom uitgaande
van eene maximum belasting van 150 K.G., kwam ik in mijn
„Antwoord" tot een kanongewicht van 15020 130 K.G. 4)
Hetgeen de heer H. beweert omtrent de meerdere kracht der
muildieren in Europa kan ik niet bestrijden, daar mij hiertoe
geen bronnen ten dienste staanmaar hij zal het toch niet
tegenspreken, dat het hooggebergte, bv. de Alpen, waar de Eu-
1) Zie ook I. M. T. 1899 I blz. 92 en 93.
2) I. M. T. 1900 II blz. 402.
3) I M T. 1901 I blz 285.
4) I. M. T. 1901 II blz. 297.
Dl. I, 1902 37
