229
zou kunnen worden bij de aanschaffing van nieuw geschut al
zeer onoordeelkundig te werk te gaan. Gelooft de heer Keus
werkelijk, dat tot aankoop van een nieuwen vuurmond wordt
overgegaan, zonder dat van dien vuurmond aan het departement
van Marine alle gegevens ook de spreiding behoorlijk zijn
nagegaan? En gelooft hij, dat de firma Fried. Kruppeen kanon
zou afleveren, waarvan niet alle gegevens ook de spreiding
door tal van proeven nauwkeurig bekend zijn? Is het hem onbe
kend gebleven, dat bij de oplevering van nieuw geschut door
de firma Krupp daarbij een geheel complete schootstafel met
spreidingstabellen wordt verstrekt? Ik ben overtuigd, dat de
heer Keus, indien hij zich tot het Departement van Marine te
's Gravenhage had gericht tot het bekomen van de gegevens,
die hij voor de constructie zijner inderdaad nuttige en aan
schouwelijke graphische voorstellingen en zijne verdere beschou
wingen noodig had, volledig ingelicht zou zijn geworden.
Dit zou hem dan de moeite hebben bespaard van het bereke
nen der spreiding in hoogte en breedte, waarvoor door hem
formules zijn afgeleid op blz. 280 287. Tegen deze formules
zijn zeer ernstige bedenkingen in te brengen, en het is niet
te verwonderen, dat de schrijver hier en daar duistere we
gen heeft moeten bewandelen om de met de formules ver
kregen resultaten in overeenstemming te brengen met de aan
de werkelijkheid ontleende getallen, waarmede hij in enkele ge
vallen zijne berekende uitkomsten heeft kunnen vergelijken. Ook
in de talrijke voorbeelden, die in het stuk van den Heer Keus
voorkomen, wordt herhaaldelijk tegen de wetten der waarschijn
lijkheidsrekening gezondigd. Terloops zij hier nog opgemerkt,
dat de op blz. 280 voorkomende mededeeling, dat onze schoots-
tafels berekend worden volgens de formule:
gx2 gnc3 x3
y xtg»
2Y02cos2« 3
niet juist is. Reeds sedert 1890 worden de schootstafels bij de Ma
rine berekend volgens de algemeen bekende formules van Krupp.
Yerder zou het voorkomende op blz. 412 den lezer in den
waan brengen, dat bij de Marine nog z. g. „geconcentreerd vuur"
in gebruik is, een vuur, waarbij alle stukken aan eene zijde
vooraf in een bepaalde richting en onder een bepaalden vlucht-
