236
■spreidingen, die elk dezer oorzaken op zich zelf teweegbrengt,
en dat men derhalve zou mogen stellen:
S2 V s22+ s32 (1)
Door deze ongelukkige fout verliest de afgeleide formule alle
waarde, zoowel theoretisch als practisch, en dit geldt uit den
aard der zaak ook ten aanzien van de toepassingen, m. a. w.
ten aanzien van het geheele opstel.
Formulen zijn een bewonderenswaardig hulpmiddel; zij rich
ten den geest niet alleen, maar zij dragen hem zelfs. Doch in
handen van een onkundige zijn zij even gevaarlijk als een gela
den vuurwapen in handen van een kind.
Deze uitspraak, die we ergens in een wiskundig werk vonden,
wordt op treffende wijze bevestigd, als men nagaat, welk gebruik
de schrijver van zijne formule maakt.
Op eene wijze, die hij niet noodig acht te vermelden, vindt
hij voor de 50 pCt spreidingen in v0, «en c bepaalde waarden,
die, in de formule gesubstitueerd, tot eene bevredigende over
eenstemming leiden met de spreidingsgetallen, gelijk die in de
schootstafel voor het kanon van 12 c.M. K.A. worden aange
troffen. Terloops zij opgemerkt, dat reeds de uitkomsten bij
dit onderzoek verkregen hem tot nadenken hadden moeten stem
men, en hem op het foutieve zijner formule hadden moeten wij
zen. Hij vindt namelijk voor de 50°/0 spreiding der aanvanke
lijke snelheden een bedrag van slechts 4- (zegge een derde) Meter.
Het getuigt van eene groote onbekendheid met de uitkomsten
van practische schietproeven, dat dit cijfer zonder blikken of
blozen als juist wordt aangenomen. Zelfs onder gunstige om
standigheden op het proefveld vindt men hiervoor waarden, die
minstens 5 a 10 maal grooter zijn.
Wij zouden echter de wijze bespreken, waarop de gevonden
formule wordt „toegepast." De schrijver meent nu de waarden
•der 50°/o spreidingen in v0, en c, waarover hiervóór gesproken
S Si S2 -f- S3
In waarheid daarentegen heeft men volgens de wet van Didion:
1) Dit is, strikt genomen, alleen juist, als de spreidingsoorzaken onafhankelijk van
elkander werken. Zie hierover 0. a. ons artikel: Spreiding van tref- en spring punten"
Ind. Mil. Tijdschrift 1898.
