445
Uit het vorenstaande moge dus blijken, dat het fabriceeren van
goede koffietabletten zit in de wijze van branden en dat daartoe
een zeer groote installatie noodig is en dat, wanneer 't leger tot
het gebruik van koffietabletten mocht overgaan, daarvan een groot
voordeel zou zijn te trekken.
Naar mijne meening zou een proefneming wel aan te bevelen
zijn, doch die hebbe plaats te Batavia, onder het meer directe toe
zicht van den Hoofd-Intendant der Mil. Adm., opdat alle schijn
van influenceering door den fabrikant worde weggenomen.
Mocht die proef slagen, dan kan uit alle contracten in 3 jaar tijds
het artikel koffie verdwijnen. 1) De fabrikant deponeere mon
sters van de gewenschte koffie op de bureaux van den Hoofd
intendant, den Gewestelijken Intendant te Soerabaja en den kwar
tiermeester van het garnizoen te Malang. Deze laatste hebbe het
toezicht op het branden en malen, nadat door hem van te voren
de rauwe boon volgens monster is goedgekeurd. Die gemalen kof
fie koele af in een door dien officier verzegelde kist, terwijl den
volgenden dag de persing en verpakking met verzegeling der ta
bletten plaats hebbe.
De aflevering hebbe plaats aan het garnizoenskleedingmaga-
zijn, van waaruit de verzending door geheel Indië geschiedt.
Zoodoende zal het Gouvernement goedkoopere koffie dan nu en
koffie van gegarandeerd goede kwaliteit koopen, gebrande en niet
verbrande koffie aan den soldaat verstrekt worden en blijft er
niets aan den strijkstok van derden hangen.
Voor den kwartiermeester van het garnizoen en den officier
van kleeding zal dit wel een beetje meer drukte geven, daar er
met het een en ander nogal tijd gemoeid is, doch dit bezwaar
1) Do fabrikant kan de KG. gemalen, gebrande koffie met inbegrip van tablet-
vorming of verpakking in blik voor de hospitalen minstens f 0,20 per KG. goedkooper
leveren dan den gemiddelden prijs, waarvoor dit artikel thans is aanbesteed. Bij een
erg lage schatting zou 't leger per maand gebruiken 15000 KG. of een besparing geven
van 15000 X f 0.20 X 12 13000.— per jaar. Rekent men nu f 10000 voor
vervoer en f 6000.aan afschrijvingen, dan geeft dit nog een voordeel van minsten»
f 20000.
Door zelf de koffie ter branding en maling aan de fabriek te leveren, zou de winst voor
't Gouvernement nog grooter zijn. Een eigen installatie zou voor 't Gouvernement te be
zwarend zijn, doordien de aanstelling van ambtenaren, hun pensioenen, hun overtocht
naar Nederland bjj verloven en na ontslag, en de duurdere installatie, te kostbaar zijn.
