611
van de officiëele rapporten, verzonden van het gevéchtsveld, om
dat hij in deze documenten de aanwijzingen meent te vinden voor
de verkeerde wijze, waarop de Engelsche aanvoerders werden op
geleid en waaruit de oorzaak van de nederlagen duidelijk is na
te sporen.
Eerst behandelt hij dan het rapport van generaal White be
treffende het bezetten en verlaten van ilencoe en Dundee en
gaat dan over tot de beschouwing van het rapport omtrent
het gevecht bij Willow-Grange in den nacht van den 22en No
vember.
Een kleine macht onder generaal Hildyard moest zich meester
maken van eenige kanonnen der Boeren, opgesteld op een vrij
hoog kopje, vanwaar zij onze troepen den opmarsch konden be
moeilijken, zegt de schrijver, en vervolgt: nu is een nachtelijke
aanval of een nachtmarsch, eindigende in een aanval bij 't aan
breken van den dag, een der meest gewaagde ondernemingen
van den oorlog. Succes is alleen dan te verwachten, wanneer
het terrein te voren nauwkeurig verkend is, zoowel bij dag
als bij nacht, terwijl degene, die verkende, de colonne dient te
geleiden.
Wil een nachtelijke aanval slagen, dan moet deze tevens eene
verrassing zijn. Wanneer de vijand het minste vermoeden krijgt
van hetgeen gebeuren zal, is er al zeer weinig kans op een goeden
uitslag en zeer veel op groote verliezen.
Het was in ons nadeel, dat nachtelijke aanvallen min of meer
gesanctionneerd waren door het welslagen van den nachtmarsch
vóór den slag bij Tel-el-Kebir.
Bij die gelegenheid werd een sterke Engelsche troepenmacht
over een geheel open terrein gevoerd bij een helderen sterren
hemel, in de onmiddellijke nabijheid van een vijand, die buiten
gewoon weinig zorg voor zijn beveiliging droeg.
Hoewel de aanval slaagde, had het weinig gescheeld of het te
gendeel was het geval geweest, daar de middenbrigade den pas
vertraagd had en de flankbrigades, naar elkaar toezwenken-
de, in de duisternis niet zagen welke richting zij volgden, en
daardoor bijna op elkaar gevuurd hadden.
Nu zou men natuurlijk denken, dat, waar een aanval, uitgevoerd
onder de meest gunstige omstandigheden, nog bijna geheel schip-
