621
„of wel drukken zij met den duim op de lading en gieten het
„kruit in den loopdaarna stampen zij tweemaal met den kolf
„op den grond, zoodat het kruit zich in den loop vastzet, daarna
„laten zij een kogel uit hun mond op het kruit in den loop vallen,
„door wiens val het kruit nog heter wordt aangezet, zoodat de
„dracht dan even groot is, als wanneer het kruit met den laadstok
„was aangezet; op deze wijze kan de man vijf schoten doen in
„denzelfden tijd, waarin een ander er twee of drie doet."
Dezelfde schrijver leert ons nog, hoe destijds de munitie aan
vulling geschiedde„Alle musketiers moeten voorzien zijn van
„een zelfde soort kogels 1), zoodat alle kogels in alle geweren kun-
„nen worden gebruikt. Ook zal men zich steeds moeten doen ver-
gezellen van eenige kogelgieters en kogels in kleine buizen moe-
„ten verpakken en aan den staart van het leger medevoeren.
„Gewoonlijk geeft men aan iederen soldaat per maand een pond
„lood, dat zijn 18 kogels van twee ons; dus per 1000 man en
„per maand 1000 pondMen moet ook iederen soldaat
„per maand een pond kruit geven".
Werden dergelijke voorschriften opgevolgd, dan was het zelfs
bij een langdurig gevecht mogelijk voor de munitieaanvulling
zorg te dragen.
II.
Het infanteriegeweer van Frederik II was een vuursteengeweer
met een rechte kolf en een kaliber van 18 mM.dit geweer,
„het Potsdammergeweer 1730", had een ijzeren laadstok. AGdgens
Scharnhorst 2) kon men „bij het gewone geweer in de meeste
gevallen op hoogstens 4. schoten in de minuut rekenen". Reeds
in het door Leopold von Anhalt Dessau in 1726 ontworpen
Pruisische Infanterie- reglement komt het denkbeeld van snelvuur
voor. 3) Er kan niet aan getwijfeld worden, dat de geoefende man-
1) Dergelijke voorschriften hestonden tegen het einde der 16e eeuw ook in Nederland.
Gustaat Adolf schijnt in 1G24 het kaliber van den loop voor alle geweren op 18,35 mM.
en het kaliber van den kogel op 17 mM. te hebben bepaald. Het is mogelijk dat hij deze
bevelen—waartoe ook in andere legers tegelijkertijd werd overgegaan—gegeven heeft, nadat
hij de model- vuurwapenen, in Nederland vervaardigd, had gezien.
2) Handboek voor officieren" (1790) III blz. 27 noot.
3) „De menschen moeten, terwijl zij het geweer horizontaal aan de rechterzijde bren-
„gen, vlug den haan in de rust plaatsendaarna spoedig een patroon grijpen. Zoodra
„de patroon gegrepen is, moet de man hem zeer spoedig met de tanden afbijten, zoo
danig, dat zij het kruit in den mond krijgen en daarna spoedig het kruit op de pan
gietenenz."
