624
Aan den slag bij Torgau namen globaal 40000 Oostenrijksche
geweren en 240 vuurmonden deel; zij doodden en verwondden
in 8 uur tijds globaal 9000 Pruissen. Nemen wij aan, dat iets
meer dan de helft, in ronde getallen ongeveer 5000 man, door
Oostenrijksche geweerkogels was getroffen, dan volgt daaruit een
verbruik van 11 2 millioen patronen, dus van 37 a 38 per geweer
of van 5 per uur. Daar de Oostenrijkers, staande in een gedekte
stelling, vochten, zoo kan men aannemen, dat globaal 300 in
plaats van de bij Mollwitz noodzakelijke 350 kogels noodig
zijn geweest om één man buiten gevecht te stellen.
Het schijnt, dat in de Silezische oorlogen nimmer gebrek aan
munitie bij de infanterie is geweest. Frederik de Groote zwijgt
in zijne „Generalsprinzipien" over dit punt en ook andere schrij
vers van dien tijd spreken er niet over. Het was gemakkelijk
genoeg om de infanterie-munitie aan te vullen, want als regel
was aangenomen, dat de geweren een kaliber van 17.5 tot 18 mM.
moesten hebben en daardoor pasten de buitgemaakte patronen
van zelf in iederen loop. Daarom achtten de tactici dit nog lan
gen tijd daarna tot in het midden der negentiende eeuw als een
hooge militaire noodzakelijkheid. Geoefende infanterie, waarvan
de manschappen „in de handen" der aanvoerders bleven, kwam
ruimschoots toe met de 60 patronen, die ieder man bij zich
droeg. (1) Dit zou ook nu nog het geval zijn, wanneer de moge
lijkheid bestond, het troepenvuur op dezelfde wijze te regelen
als ten tijde van de linie-tactiek.
III.
Blücher kapituleerde bij Rathau, omdat hij „geen brood en
geene munitie meer had." Het gevecht in de straten van Lübeck
kostte aan de in het nauw gebrachte Pruissen de laatste pa
tronen uit de tasch en de enkele munitiekarren, die toen boven
dien medegevoerd waren, had men op den snellen marsch van
Jena naar Lübeck moeten achterlaten.
Volgens opgave van eenige schrijvers had Napoleon in 1809
bepaald, dat voor ieder geweer der Fransche infanterie 250 patronen
1) 60 patronen voor het vuursteengeweer met 3 reserve-vuursteenen wogen globaal
2500 gram.
