635
zijn en wel met het oog op hunne werkzaamheid op het gevechts-
veld bij Königgratz. 1)
Men kan aannemen, dat in 1866 gemiddeld minstens 25 patronen
gedurende den geheelen duur van den veldtocht per geweer zijn
verbruikt geworden. De opgave, dat van den kant van Prui sen
slechts 30 tot 70 schoten noodig waren om in 1864 en 1866 één
treffer te krijgen, is zeer zeker aan twijfel onderhevig. Wanneer
er al geen 400 tot 450 noodig waren, evenals in de veldslagen van
Augustus 1870, dan toch zeker 200 en misschien nog wat meer.
Zeker is het echter, dat in 1866 de patronen voorraad nimmer
geheel is verbruikt, maar enkele bataljons, zoowel Oostenrijksche
als Pruisische, hebben meermalen in de omstandigheid verkeerd,
dat die voorraad bijna geheel was uitgeput.
Door den oorlog van 1870/71 deed men nieuwe ondervinding
op.
De Pruisische infanterie beschikte in het begin van Juli 1870
over 180, de Fransche, volgens bewering, over 280 patronen per
geweer. Sedert 1866 was de munitie bij den man in Pruisen
op 80 stuks (3200 gram) bepaald gewordenin de door twee paar
den getrokken patroonkar van het bataljon bevonden zich nog
20 stuks per geweer. De Fransche soldaten droegen 100 patronen
(3250 gram.)
Door de Duitschers werden gedurende den geheelen oorlog 22
millioen patronen (Zündnadel, Podewils-Lindner en Werder) ver
bruikt, dus gemiddeld 58 per geweer. Onder de door de Franschen
bekend gemaakte opgaven verdient vooral opmerking die, welke
betrekking heeft op het Rijnleger gedurende de periode van den
2en tot den 18en Augustus, toen n.l. door dit leger 3,25 millioen
patronen, dus gemiddeld 27 patronen per geweer, werden ver
schoten. Bazaine verklaart, dat alleen munitiegebrek hem genood
zaakt heeft onder de muren van Metz te blijven.
Het verbruik van infanteriemunitie door Duitsche troepen-
afdeelingen volgt uit het volgende korte overzicht
1) Het gezamenlijk verbruik van de Pruisen bij Königgratz wordt geschat op 700000
stuks patronen, dus per geweerdragend infanterist, die aan den slag deelnam ongeveer 4
stuks. Voor het II© Leger rekent meD, dat bij Königgratz gemiddeld door ieder man
0,03 tot 0,07 patroon verschoten werd.
