676
lieden die niet meer voor eigen rekening den grond bearbeiden, maar in
dienst van anderen voor dagloon.
En dat loon wordt steeds schaarscheren steeds minder wordt de vraag
naar arbeid, door de crisis die alle takken der Europeesche industrie
teistert. Zoowel de cultuur van suiker als van koffie, van tabak als
van indigo, heeft moeite om zich staande te houden; de mijnbouw be
looft weinig voor de toekomst, en zelfs het hout der bosschen vindt
geen loonenden afzet meer. Door de mindere productie van koffie en
lagere prijzen der suiker, enz., is het jaarlijksche inkomen der Javanen
met millioenen verminderd, en stijgen hunne nooden.
De massa der inboorlingen op Java is dan ook zóó arm geworden,
dat onvoldoende voeding hen voorbeschikt voor epidemieën; dat een en
kele misoogst diepe ellende ten gevolge heeft; dat de voortdurende
schaarschte dreigt in hongersnood te ontaarden; en dat de Britsche „famines"
hun intrede in het eenmaal zoo rijke en vruchtbare Java hebben ge laan.
En intussehen gaat de aderlating voort van dit bloedarme volk, dat
zoo bitter moet boeten voor Neerlands wanbeheer. Millioenen na mil
lioenen gaan het land uit, als dividenden van kapitalistische onderne
mingen; als pensioenen en traktementen van Europeesche ambtenaren;
als winsten voor de Nederlandscho leveranciers der Regeering; als voor-
deelen getrokken van de pelgrims naar Mekka; als woekerrenten van
Chineezen en Arabieren. Gebrek aan kapitaal belet de ontwikkeling der
inlandsche industrie; en rusteloos gaat die drainage der levenssappen voort,
terwijl de Regeering met gekruiste armen dat arme Java ziet doodbloeden.
De sociale verhoudingen zijn er dan ook door en door ongezondde oeco-
nomische toestanden verslechteren voortdurend en het verarmingsproces
van Java gaat voort in steeds versnellend tempo. Nu of nooit moet met
vaste hand worden ingegrepen
Een hervormer is noodig, geen administrateur. Een man met krachtigen
wil, die durft ingrijpen, die den moed heeft te breken met den ouden sleur,
het absenteïsme weet te knotten; den bodem vruchtbaarheid, den kinderen
van het land welvaart weet te verschaffen. Een man vol rechtsgevoel en
humaniteit, die de wetten van eer en eerlijkheid even bindend acht voor Re-
geeriugen als voor individuen, en die rondweg begaan onrecht durft erkennen.
De uitkomsten immers hebben bewezen dat er iets hapert aan ons kolo
niaal beheer; dat een administratie niet kan deugen, waardoor duizen
den gebrek lijden te midden van vruchtbare landouwen en bij overvloed
van voedsel, dat zij echter niet kunnen koopen wegens geldgebrek. Een
Regeeringsstelsel dat zulke gevolgen heefr, moet een grondige wijzi
ging ondergaan, of wij kunnen niet te spoedig een kolonie verlaten,
waarvan door onze schuld, de bodem voortdurend verarmt, en waar
honger en ellende het lot zijn van steeds grooter massa's inboorlingen.
