157
ringen voorkwamen (1). Trouwens, zoolang de middelen om de
■schoten in de breedte te strooien nog niet verbeterd zijn, staat
het bezigen van eene vuursnelheid van 200 tot 300 schoten in
•de minuut gelijk met munitieverspillen. Men denke aan de mi
trailleuses der Franschen in 1870, die soms 30 projectielen ver
kwistten tegen één persoon. Zoo leest men dan ook, dat de Boeren
met bun pom-pom slechts 50 schoten in de minuut afgaven en
dus van de maximum-vuursnelheid geen gebruik maakten.
Een tweede vraagpunt is of het materieel ook getrokken moet
kunnen worden. Wanneer men de lasten niet zwaarder maakt
dan die van de munitiedraagdieren, zou het onnoodig schijnen het
materieel ook in te richten om getrokken te worden, vooral daar
goede wegen op expedities zelden zullen voorkomen, terwijl het
gewicht zou vermeerderen, doordat bij uitsluitend dragen de la
moenberrie en misschien ook de raden gemist kunnen worden.
Overweegt men echter, dat het wenschelijk is getrokken in bat
terij te kunnen komen en van stelling te kunnen verwisselen, om
zoo kort mogelijk geheel weerloos onder vijandelijk vuur te zijn,
dan komt men er toe de gewichtsvermeerdering maar in den koop
toe te nemen.
Ten slotte merken we op, dat het aanbrengen van een pantser-
schild tegen de geringe vuuruitwerking van den I. V. onnoodig is.
We komen dus tot:
een niet- automatisch kanon van 4 cM. kaliber, dat 25 G-. van
■0,9 KG. met een V0 van 500 M. in de minuut kan verschieten,
dat zoowel gedragen als getrokken kan worden en dat niet voor
dien is van een pantserschild.
II. Is een kleinkaliber snelvunrkanon tevens geschikt voor
bergartillerie tegen een B. Y.2
De bergartillerie dient om van de krachtige ondersteuning van
het kanon ook bij de gevechtsvoering in voor veldartillerie min
der begaanbare terreinen partij te kunnen trekken. Zijn in Europa
zulke terreinen over het algemeen slechts in het gebergte te vin
den, in Indië komen ze in den vorm van sawahs ook in de vlakte
voor, zoodat de benaming bergartillerie hier zeer oneigenlijk is
wij gebruiken haar bij gebrek aan een naam, die de bestemming
(1) Schweiz. Zeitschr. fiir A. u. G. 1901 No. 5 en ook K. W. 1901/1902 III blz. 197.
