2
Het spreekt daarom van zelf, dat we, alvorens die leiding zelf
te bespreken, eerst en vooraf deze gevolgen onder de oogen moe
ten zien. Het opkweeken van een boom toch wordt onmogelijk,
indien men zich vooraf geen rekenschap geeft van zijn aard en
geschiktheid.
Niemand beter dan de jonge 2e luitenant zelf zal kunnen gevoe
len hoeveel hem nog ontbreekt, wanneer hij voor het eerst met
de practijk van het Indische officiersleven kennis maakt.
Niet alleen, dat hij in een voor hem ongewoon militair milieu
is geplaatst, maar ook, en dit niet het minst, zijn gansche maat
schappelijke positie is hem vreemd. De leiband, hem zoowel van
de zijde der ouders als van die der leeraars 0111 de lendenen ge
slagen, is op eenmaal ontgespt, en met zijn idealen en aspiraties,
maar ook met zijn neigingen en hartstochten, staat de tot man
gepromoveerde jongeling te midden van een omgeving, die hem
sympathiek dan wel vijandig toeschijnt, al naar gelang de indruk
welke zij op hem, of hij op haar maakt, gunstig of ongunstig is.
Daar het onbekende doorgaans onbemind doet zijn, is het tien
tegen een, of de eerste kennismaking met het Indische leven zal
den 2™ luitenant onaangenaam stemmen; in elk geval teleur
stellen. Hij dacht met jeugdig vuur de wereld te overwin
nen, en ziet, die wereld treedt hem zóó overmachtig en tegelijk
zóó imponeerend tegemoet, dat hij aan zich zelf niet aan an
derenmoet bekennen, zich te'hebben vergist. Het is de eer
ste ontgoocheling; het eerste uiteenspatten van de eerste zeep
bel. Niet hij staat in al zijn grootheid tegenover de samenle
ving, maar wel omgekeerd, deze tegenover hem. Later vertoo-
nen zich meer vingerwijzingen, die hem met gebiedend gebaar
een bepaalden weg dwingen te volgen. Telkens weer drukt de
regelmaat van het werkelijke leven als lood op de wieken, zoodra
hij zijn vlucht, hetzij in goede dan wel verkeerde richting, denkt
te nemen.
Dit, voor wat zijn maatschappelijk bestaan betreft.
Tegenover de militaire gemeenschap ontwikkelt zich een zelfde
proces, echter minder geleidelijk, meer met ruwe schokken. Hier
geen langzamerhand en gaandeweg verkennen van, maar een bot
weg plaatsen voor de harde noodzakelijkheid. Bij de aanraking
