226
het trekken van paarden en alles wat daaraan annex is? Over
rijkunst daarentegen leest men dikke deelen.
Welk systeem?
Uitgaande van het gewicht van het afgelegde stuk, zou men
nu de verschillende gegevens voor vuurmond en affuit kunnen
berekenen. Practischer is het eene keuze te doen uit wat de in
dustrie aanbiedt. Verschillende fabrikanten hebben veldgeschut
geconstrueerd, dat niet zwaarder dan 950 KG. is. De gegevens
hieromtrent, meestal door de fabrikanten of hunne agenten zelf
geleverd, zijn in de vakbladen te vinden; zij zijn echter niet vol
doende betrouwbaar om het doen van eene keuze zonder nadere
proefnemingen te wettigen.
Gelijk bij elke industrie speelt ook bij de geschutfabricage de
reclame een groote rolde afnemers dienen hiermee rekening te
houden. De Amerikanen, deze koningen der reclame, zeggen dat
reclame slechts dan succes heeft, als de waar ook goed is. Ge-
schutfabrikanten schijnen dit weieens verkeerd in te zien; zij
doen dikwijls door zeer hoog geplaatste militairen artikelen in de
tijdschriften plaatsen, waarin niet altijd de zuivere waarheid wordt
gezegd, waarin soms zelfs schandelijk wordt overdreven. Het
lezend publiek kan in dezen het ware niet van het overdrevene
ziften en wordt op een dwaalspoor geleid. Zoo ziet men de meeste
projecten voor nieuw geschut, gemaakt door onafhankelijke schrij
vers, berusten op een veel te groot aangenomen weerstandsver
mogen van staal en andere stoffen. Men leest in de tijdschriften
geestdriftige beschrijvingen van nieuwe methodes voor staalfabri-
cage, van nieuwe, sterkere legeeringen enz., maar komt men bij
den constructeur, dan blijkt het voor drie kwart opsnijderij te
zijn. Zoo maakte de Gen. Wille al in 1890 projecten, uitgaande
van den meerderen weerstand, dien het trekken der buizen aan
het materieel zou geven en eerst een tien jaar later kon zoo'n
methode toegepast worden door Ehrhardt en nog is het de vraag
of diens materieel wel sterk genoeg is. Zoo herinnert een ieder
zich nog, hoe indertijd voor phosphorbrons en nu weer voor manga-
lium reclame wordt gemaakt, maar de fabrikanten gebruiken het
toch zoo goed als niet.
