234
overlaten, en één stukscommandant kan daarmee hoogstend 4 pro
jectielen in de minuut tempeeren, wat veel te weinig is en waarbij
hij geen tijd meer heeft om zijn eigenlijke taak, het toezicht hou
den op de bediening, te vervullen. Een der oudste modellen
van aut. tempeerinrichtingen is de sleutel van Nic. Ritter von
Kropatschek, die daarover in 1893 eene brochure schreef. Te
genwoordig heeft bijna elke fabrikant zijn eigen model. (1) In
het Sehiessbericht '89 van Krupp vindt men als resultaat van
verschillende vuren vermeld, dat door het gebruik van een
automatische tempeersleutel de LS5o iets verminderd wordt;,
hoeveel meer zou dit uitkomen, wanneer niet op het proefveld,
maar op het slagveld wordt geschoten
Aan de richtmiddelen wordt bij de Indische artillerie niet ge
noeg de aandacht besteed. Men zal ons toegeven, dat de opzet
van 7 cM. L. A. geheel verouderd is, maar buitendien zijn de
hulpmiddelen voor de indirecte richting meer dan onvoldoende.
Met behulp van richtbaken heeft men wel een half uur noodig
om het stuk zoogenaamd in, maar eigenlijk uit de richting te
plaatsen. Toch schreef een Langlois reeds in 1892: „Le tir
masqué s'impose pour rendre l'artillerie indépendante du terrain.
Admettre un autre principe, c'est laisser l'artillerie esclave des
moindres incidents, c'est amoindrir son röle." En tien jaar later
heeft het Indische proefgeschut een „Libbellenaufsatz" en een
richtvlak, zoo'n lor, dat de Duitschers al jaren gebruiken en
waarvan de korte richtas en de onzuiverheid der onderdeelen
zelfs een schijntje van nauwkeurigheid onmogelijk maken. (2)
Frankrijk daarentegen heeft een kijker opzet, waaraan een hoop
raadjes en schroeven en verdeelde bogen enz. zitten. „Les ar-
tilleurs, fossilisés dans les vieux systèmes," zullen zoo'n ding wel
direct voor te ingewikkeld verklaren en dan komen aandragen
(1) Men vindt de beschrijving der aut. temp inr, van Schneider-Canet en van het
Fransche veldgeschut in Mitth. 10-1902.
(2) Zelfs Rohne veroordeelt het richtvlak. „Bei solchem Schiessen (aus verdeckten
Stellungen) fallt das Richten mit der Richtflache nicht genau genug aus, weil die Thei-
lung nur bis auf ganze Grade geht und die Yisirlinie selir kurz ist. Mit Hilfe des Win-
kelmessers (Fransche opzet) kann man nach einem Hilfsziel so genau richten, dass das
zeitraubende Ausstecken von Richtlatten entbehrlich wird."
Das fahrbare Artilleriematerial van Schneider-Canet. K. Z. 4-1902.