14
dan de anderen, den boventoon, alleen met behulp van het gezag,
■door distinctieve teekenen gesuggereerd. Vooral op die jongeren,
welke, minder vrijmoedig, een gepaste bescheidenheid aan den
dag leggen, werkt die suggestie dikwijls verlammend. Zij zwij
gen, niet omdat ze niets te zeggen hebben, maar wijl ze vreezen,
dat, bijaldien minder juiste denkbeelden verkondigd mochten wor
den, dit aanleiding zou kunnen geven voor de chefs tot niet
vleiende beoordeelingen. Ook wordt hunne meening maar al te
vaak met neerbuigende hoogheid aangehoord, en niet of te wei
nig moeite gegeven deze te weerleggen of te apprecieeren. De
oudere stelt zich in zoo'n geval te hoog, de jongere te laag, alles
het gevolg van den verkeerden geest, die bij de bijeenkomsten
veelal voorzit.
Zullen deze werkelijk vruchten dragen, dan moeten ze worden
gehouden geheel zooals ook beschaafde en ontwikkelde burgers
in het belang van eenige tak van wetenschap confereeren. Het
gezag, ontleend aan voorschriften, moet absoluut buiten geslo
ten zijn, en alleen dat, hetwelk voortspruit uit intellectueel over
wicht, gelden. Zou er wat wij niet gelooven gegronde vrees
kunnen bestaan, dat alsdan de jongeren de meerderen van de ou
deren zouden worden, slechts door één maatregel is daarin te
voorziende bijeenkomsten af te schaffen.
Expres hebben we de vereenigingen van officieren van nabij
in beschouwing genomen, omdat deze ons in de gelegenheid stel
len aan te toonen, hoe van het wel of niet bestaan van ver
standelijk overwicht bij de ouderen eenige dienstverrichting
geheel afhankelijk kan zijn. Het spreekt van zelf, dat dit
niet bij alle oefeningen in een zoo hel licht kan worden ge
steld, en ook, dat veel diensten, hoewel ze staan of vallen
met de wel of niet bewezen intellectueele meerderheid der
oudere officieren, maar niet zoo gemakkelijk en zonder groot
nadeel voor het leger kunnen worden nagelaten, zooals dit des
noods met de bijeenkomsten der officieren zou kunnen geschie
den. Het gaat niet aan een compagnie fuseliers van een oefe
ning thuis te laten, al weet men met zekerheid, dat de kapitein
over zijne luitenants in verstandelijk opzicht geen poids kan
uitoefenen. Die dienst wordt toch gehouden en zal, dank zij
•de intellectueele krachten der andere officieren, nog wel nut
