456
rein niet vol te houden gedurende langen tijd. Het wekt zeker
verbazing, te zien hoe inlanders kunnen dragen, maar of nu vier
koelies een kanon van liefst niet minder dan 120 KG. (zooals
voorgesteld wordt) en van een lengte van 1,30 M., gedurende
eenigszins langen tijd door sawah's, over galangans, dan wel in
't gebergte langs steile, smalle, bochtige voetpaden kunnen ver
voeren, meen ik met recht te mogen betwijfelen. Meer dan vier
koelies aan den last te plaatsen is ook ondoenlijk, daar zooveel
menschen juist op de moeilijke punten niet kunnen samenwerken.
Wie meer wil weten omtrent het vervoer van onze bergartil*
lerie door koelies, doe slechts navraag bij de heeren, die indertijd
de onbespannen sectie van Taroetoeng hebben gecommandeerd;,
dezen zullen het ongetwijfeld met ons eens zijn, dat van een ver
voer van ons materieel, hetzij geheel of wel gedeeltelijk door
menschen, geen sprake kan zijn. Ik laat nog daar de vraag, hoe het
benoodigde groote aantal koelies zou moeten worden verkregen.
Y. E. H. spreekt wel van enkele marschen door hem meege
maakt, waarbij een sectie (zegge één sectie) bergartillerie door
menschen werd gedragen, maar moet dan tevens vermelden, dat
„na afloop van den tweeden marsch deze koelies verklaarden,
„dat zij weigerden weer door zulk terrein te marcheeren
Waar alzoo volgens het bovenstaande muildieren wegens hun
lastigheid in nat terrein zeer ongewenschten paarden en menschen
wegens hun onvoldoende draagkracht ongeschikt zijn te verklaren
als dragers voor ons tegenwoordig (of daarvoor nieuw in te voe
ren) 7,5 cM. materieel en wij toch gehouden zijn een keuze te
doen uit deze drie draagelementen (bij gebrek aan andere) zoo
zijn wij gedwongen om te zien naar lichter materieeldat öf door
paarden, of door menschen zoo gemakkelijk te vervoeren is, dat
het voldoet aan den eisch, der artillerie tegen den inlandschen
vijand gesteld: het zusterwapen, de infanterie, overal te kun
nen volgen om haar, waar noodig, te steunen door krachtdadi
ger vuur, dan waartoe deze in staat is.
Ad. 3'.
Zoeken we onder het artilleriematerieel van onzen tijd naar
licht geschut, dan valt het oog daarbij dadelijk zeker op het
3,7 cM. kanon, dat in verschillende landen in gebruik is, zoowel
