477
dat het personeel steeds op sterkte gehouden werd, dan geloof
ik wel te kunnen verklaren, dat die batterij in staat was het
maximum te presteeren. En toch, niettegenstaande de grootst
mogelijke inspanning, bleef men, zoodra men in flink doorweekt
terrein kwam, oponthoud veroorzaken, en kon niet voorkomen
worden, dat men de bergartillerie maar liefst thuis liet en haar
alleen dan meenam, indien dit hoogst noodig werd geachtm.i.
een zeer bedenkelijke toestand.
Weliswaar zal men, tegen een inlandschen vijand optredende,
niet steeds in voor muildieren dermate ongunstig terrein zich
moeten bewegen, als dit in de lage kuststreken van Atjeh het
geval is, doch men moet er toch altijd op bedacht zijn. Men
mag toch als regel aannemen, dat men in eene streek zal komen,
waar zich onze invloed nog niet of weinig heeft doen gelden, en
waar dus niet veel meer zal worden gevonden dan hoogst een
voudige voetpaden, dikwijls leidende over modderige galangans,
ter wille van de waterverdeeling nog voorzien van allerlei door
laten, en door week terrein. Men zal dus nog aanhoudend voor
het geval komen, dat de muildierbergbatterij blijft steken.
Bovendien zal men door de wijze, waarop de inlandsche vijand
den strijd voert, bij voortduring gedwongen zijn, zich buiten de
aanwezige paden te begeven.
In verband met het bovenaangevoerde acht ik de muildier-
bergbatterij onbruikbaar voor het gebruik tegen den inlandschen
vijand.
Mu is het paard ook wel niet het aangewezen dier voor mod-
derterrein, doch het presteert daarin toch veel meer, in hoofdzaak
omdat het paard door zijne meerdere energie tot het laatst alle
krachten inspant en al het mogelijke doet, om er zich doorheen
te werken, en verder, omdat de hoeven naar verhouding grooter
zijn dan bij het muildier. De bewijzen voor die meerdere bruik
baarheid der paarden in week terrein zijn dan ook afdoende
geleverd door de paardjes van den militairen transporttrein en
de draagpaarden (vooral de Maleiers) der bergbatterij.
Zal dus eene bergbatterij, vervoerd op paarden, overal kunnen
komen, waar een paarden transporttrein de colonne kan volgen,
zoo moet men er echter op bedacht zijn ook artillerie te kunnen
indeelen bij troepen, die optreden in terrein, waar ook het paard
