478
als transportmiddel niet bruikbaar is, en dus alleen koelies te
bezigen zijn.
Het bezwaar van M-, als zou het doen dragen van één last
door 4 koelies tot vele moeielijkheden aanleiding geven, deel ik
niet op grond van de daarmede opgedane ondervinding. Yoor
het transport toch van de bij de Samalangan expeditie ingedeelde
pom-pom der marine werden geene paarden gebezigd, zooals M.
dit aangeeft, doch koelies; alleen voor het transport der munitie
gebruikte men paarden. Zoowel voor het vervoer van het kanon
als voor dat van het blok waren 4 koelies noodig; niettegen
staande dikwijls hoogst ongunstige terreinomstandigheden, gaf
dit tot geene moeielijkheden aanleiding. Dat het transport van
tweemansvrachten handiger is, ligt voor de hand, en hoe meer
koelies voor één last, des te bezwarender; ik zou dan ook lasten,
die meer dan 4 koelies eischen, bij voorkeur niet aanbevelen.
Het bovenstaande samenvattende kom ik dus tot de slotsom,
dat ik tegen den inlandschen vijand een materieel zou wenschen,
dat verdeeld kan worden in zoodanige lasten, dat het vervoer kan
plaats hebben door middel van paarden of koelies, met dien verstan
de, dat hoogstens 4 koelies voor één last moeten worden bestemd.
Verder moet het totaal der te bezigen koelies binnen practisch
mogelijke en doelmatige grenzen blijven, iets wat van het vervoer
van een sectie van 7 cM. K.A. b.v. bezwaarlijk kan gezegd worden.
Daar men per koelie te velde rekent op eene belasting van
20 KG., zal de meer onhandige viermansvracht 70 KG. niet te
boven mogen gaan.
Om het vervoer op middelmatige paarden mogelijk te doen zijn,
is eene meerdere belasting dan 70 KG. ook geheel uitgesloten,
vooral door de meer ongunstige ligging van het zwaartepunt bij
bovenlasten dan bij de thans voor draagpaarden gebruikelijke zij
lasten [de paarden van den militairen transporttrein te Atjeh
hebben normaal eene belasting van 60 KG., doch hierbij zijn
■ook minder dan middelmatige paarden voor die van den expe-
ditionairen trein te Batavia wordt gerekend op 70 KG.].
Aan dezen eisch van mogelijkheid tot vervoer op middelma
tige paarden moet m.i. vastgehouden worden, om de paarden van
•de bestaande treinafdeelingen te kunnen benutten en verder, om
