482
uitzonderingsgevallen gelden, maar moet het normaal gebruik
beslisen.
Al zullen de gevallen niet uitgesloten zijn, dat men eene nog
meer beweegbare artillerie dan onze tegenwoordige bergartillerie
zou wenschen, zoo geloof ik toch, dat zij als regel zal blijken
voldoende te zijn, en dit in verband met de omstandigheid, dat
de strijd op het gecultiveerde Java zal worden gevoerd, waar
het net van wegen en paden zeer uitgebreid is, zoodat men daar
zelden buiten zal behoeven te gaan, terwijl bovendien verwacht
kan worden, dat een B.Y. voor den oorlog bij voorkeur den drogen
tijd zal uitkiezen, en hij anders, om dezelfde redenen als wij, de
terreinen, waarin de beweging zoo bemoeielijkt wordt, wel ver
mijden zal.
Mijne opvattingen omtrent het niet voldoende beweegbaar zijn
der veldartillerie voor uitsluitend gebruik, en het wel voldoende
beweegbaar zijn van onze tegenwoordige bergartillerie, een en
ander uitsluitend met het oog op den B.V., heb ik hierboven
weergegeven in de volle overtuiging, dat velen eene andere mee
ning zullen zijn toegedaan.
De eenige weg m.i., om tot een goeden eisch van beweeg
baarheid te komen, is het proefondervindelijk vaststellen daarvan.
Daarvoor zou het noodig zijn, dat men veld- en bergartillerie,
zoo noodig van elke soort maar ééne sectie of één stuk, daar
in het terrein zond, waar men verwacht, dat zij zal moeten op
treden, en dat men haar dan door bevoegde officieren (van den
generalen staf) allerlei opdrachten verstrekt en laat uitvoeren.
Men krijgt dan een vasten grondslag, zeer zeker een beteren,
dan ons de garnizoensoefeningen geven. In het garnizoen toch
haalt men gaarne stoute stukjes uit, waardoor men er licht toe
komt meer van de beweegbaarheid te vergen, dan bij een normaal
gebruik te velde zal blijken noodig te zijn.
Ging ik met M. mee, om een G. vuurmond voldoende te ach
ten, dan zou ik ook wel willen teruggaan tot een klein kaliber
onder voorwaarde, dat de G. een brisant G. zal zijn, omdat alleen
bij het gebruik daarvan het verlagen van het kaliber naar ver
houding de waarde van het enkele schot weinig doet afnemen.
Trouwens men is bij het aannemen van een G. kanon, geschikt
