483
voor het gedragen vervoer, wel verplicht, om tot een klein kaliber
te komen, omdat een G-. vuurmond persé een lange vuurmond
moet zijn; men komt dus al zeer spoedig tot groote gewichten.
Maar ik voor mij zou geene afstand willen doen van de G.K.,
daar dit projectiel naar mijne meening nog steeds het aange
wezen hoofdprojectiel is. Alvorens dit nader aan te toonen, wil
ik eerst nagaan, wat bij ons omtrent het gebruik en de werking
der pom-poms bekend is.
In hoofdzaak is dit wel, hetgeen geschreven werd naar aan
leiding van den Zuid-Afrikaanschen oorlog, waar de pom-poms
een belangrijke rol hebben vervuld. Over 't algemeen heeft
die oorlog omtrent het gebruik der artillerie weinig nieuwe
gezichtspunten opgeleverd, maar bovendien zijn de verklaringen
van hen, die den oorlog meemaakten, vaak geheel in strijd met
elkander, terwijl zij zich zelf, en dit geldt in hooge mate van den
Heer Ram, aanhoudend tegenspreken, niet het minst ook in het
oordeel over de pom-poms. Bij de discussie in Krijgswetenschap
pen deed de Heer van Oordt hierop een helder licht vallen.
M. zegt ook op blz. 165:
,,Nu zou het even gemakkelijk vallen een reeks van afkeuren
de oordeelen over de pom-poms uit de litteratuur van den Zuid-
„Afrikaanschen oorlog bijeen te verzamelen als een groot aan-
„tal loftuitingen
M. meent dan tot de slotsom te moeten komen, dat de gun
stige beoordeelingen steeds de uitwerking roemen. Indien hij
hiermede bedoelt de moreele uitwerking, heb ik er vrede mee;
doch wat betreft de materieele uitwerking, deze wordt over 't
algemeen, voor zoover ik dit heb kunnen nagaan, gering geacht.
Nu hecht ik wel zeer veel waarde aan de moreele uitwerking,
en ben ik overtuigd, dat deze ten slotte de beslissing geeft, maar te
rekenen op moreele uitwerking, die niet voortvloeit uit of leven
dig gehouden wordt door materieele werking, acht ik bedenkelijk.
Behalve de nadeelen, die M. zelf aanvoert tegen de Gr. en wel
in het bijzonder tegen die van de pom-poms (blz. 37):
1. Geen brandstichtend vermogen.
(Rouquerol zegt in zijne „Organisation etc"„II est également
utile de rappeler, que la puissance incendiaire des obus explosifs
Dl. I, 1903, 32
