49
maar is de afwijking van dien aard, dat de zijposten haar nog
kunnen waarnemen, dan heeft het schot ruimschoots zijn plicht
vervuld, want we hebben nu voor de zijdelingsche en hoogte
richting een basis, waarop we verder ons vuur kunnen regelen.
De kijker Rooseboom is ingericht om afwijkingen van hoogstens
25°/oo in den kijker waar te nemen, terwijl men, door richting
over den kijker heen, nog dikwijls zal kunnen uitmaken of het
schot links of rechts buiten het veld van den kijker gevallen
is. Bij de andere instrumenten (richtvlak van Roijen en rooihark)
kunnen veel grootere afwijkingen waargenomen worden.
Nu moet de zijdelingsche richting al heel onnauwkeurig ge
geven zijn, wil men een afwijking van 25%0 verkrijgen en zorgt
men dus slechts, dat 't vlugge niet in 't nonchalante overgaat,
dan kunnen dergelijke afwijkingen gerust tot de hooge uitzon
deringen gerekend worden.
Al mag de nauwkeurige methode ons meerdere zekerheid
omtrent de goede zijdelingsche richting geven, voor de uitwer
king zijn in beide gevallen de eerste schoten eener batterij toch
verloren, want al mag de vuurmond nog zoo zuiver in de rich
ting staan, de onbekendheid met de juiste elevatie geeft als re
gel een afwijking, wat het of betreft. Bij de indirecte
richting moet het dus ons streven zijn den vuurmond zoo vlug
mogelijk een zoodanige strekking te geven, dat de afwijking van
het eerste schot nog voldoende waarneembaar is.
Wenschelijk ware het daarom bij de bestaande en nog in te
voeren vuurmonden op hooge affuiten richtbaken tot kanonnen
in te voeren, die zeer zeker een vlugge en vrij nauwkeurige
richting toelaten en zeer eenvoudig zijn samengesteld. Ook de
rooihark (voor de overeenstemming met het richtvlak en den
daarbij behoorenden verdeelden cirkelrand in %0 van den straal
te verdeelen), 't plankje Reitsma en richtschalen (bij 12 c.M.
K.A.) kunnen ons bij de indirecte richting van veel nut zijn.
Wel worden genoemde hulpmiddelen reeds veelvuldig in het gar
nizoen en te Batoe Djadjar toegepast, doch nog steeds wacht
men op de officieele invoering en een daarmede gepaard gaan
den aanmaak, want natuurlijk zijn de zelf aangemaakte vrij pri
mitief en dus onzuiver.
Maar, niettegenstaande dit alles, zijn we reeds een belangrijke
Dl. r, 1903. 4
