kanonniers te vervoeren. Hierop zal men echter moeilijk meer
dan vier kanonniers plaats kunnen doen nemen. Hun gewicht
op 65 KG. rekenende, moet men voor hen 200 KG. reserveeren.
Men kan dan een 1200 KG. wegend stuk (den druk van den
staart der affuit in den haak van den voorwagen op 90 KG.
stellende) verdeelen in 690 KG. voor het afgelegde stuk en 510
KG. voor den voorwagen, zoodat men zonder opgezeten kanonniers
het gunstigste voertuig krijgt, of wel men kan voor het afge
legde stuk 820 KG. nemen en voor den voorwagen 380 KG. De
laatste weegt dan als voorstel met opgezeten kanonniers 380 90
-f 260 730 KG., dus de helft van het voertuiggewicht.
De leege voorwagen van het Krupp-geschut C/1902 weegt echter
reeds 400 KG., dus kan mogelijk wel onze voorwagen door gerin
gere spoorbreedte en radhoogte tot een gewicht van 380 KG.
teruggebracht worden, maar dan heeft men ook geen enkel projec
tiel bij den vuurmond beschikbaar. Door den nood gedrongen
kan ik me voorstellen, dat men den munitievoorraad van het
stuk vermindert, echter zou ik— om tactische redenen - nooit be
neden een lOtal projectielen willen gaan. Dit minimum getal op
70 KG. stellende, geloof ik, dat onze voorwagen minstens 380
-j- 90 (20 KG. voor verpakking en uitrustingstukken) 470 KG. we
gen zal en hieruit vloeit voort, dat het afgelegde stuk een gewicht
van 1200 (1167) 470 730 (697) KG. niet mag overschrijden.
In aanmerking nemende, dat we binnenkort over een ruimen
voorraad uitmuntend positiegeschut zullen kunnen beschikken,
ben ik zoo vrij een geheel tegengestelde opinie te hebben als B.
omtrent de taak, die de veldartillerie wacht, na ons retireeren
naar het bergland. Juist dan zal die artilleriesoort verre van
als positie-artillerie gebonden te worden—, meer dan te voren nog,
een licht en beweeglijk stuk behoeven. Om dan, wanneer ons paar-
denmaterieel uitgeput raakt, en slechts aan te vullen zal zijn
met minderwaardige elementen, een offensief-defensieve tactiek
te kunnen volgen, die toch alleen eenige kans op succes voor
onze legermacht biedt, in 's vijands flank en rug te kunnen
opereeren, is het noodig, dat de zeer mobiele colones kunnen
beschikken over zeer beweeglijke artillerie. Dit kunnen we niet
aan de bergartillerie overlaten, deze kan de veld bijspringen,
