829
derd is of het terrein (vooral bergachtig) de juiste bepaling onmo
gelijk maakt 1).
Zoowel in het opstel van den kapitein van Royen, in den Mil
'Spectator van 1896, als in het nieuwe voorschrift, wordt een hulp
middel aan de hand gedaan, om de ligging der eigen batterij te
'bepalen.
Het eerstbedoelde wordt voorgesteld door lig. 10.
Men meet van af een der vuurmonden V (den rechter bv.) den
..hoek tusschen twee terreinvoorwerpen T en T', die van af dien
vuurmond te zien zijn en ook op de kaart voorkomen. Zij deze hoek
x. Men beschrijft nu op de kaart een cirkel, gaande door T en
T', zoodanig dat T'MT 2«.
Deze cirkel is de meetkundige plaats van alle punten Y, die
hoekpunten zijn van gelijke hoeken TVT'. Staat de vuurmond
achter een langen dijk of weg, dan vindt men dus twee snijpun
ten van dien cirkel met den dijk.
Met behulp van het terrein en de kaart kan men nu gemak
kelijk bepalen, welke der twee snijpunten de standplaats van V
aangeeft. Ligt de vuurmond niet aan zulk een op de kaart aan
gegeven lijn, dan kan men een derde terreinvoorwerp T" kiezen
en een nieuwen cirkel beschrijven, gaande door T en T". Beide cir
kels snijden elkaar in 't algemeen in twee punten. Welke der
■twee de standplaats van den vuurmond aangeeft, moet men weer
met behulp van het terrein en de kaart bepalen.
Het tweede hulpmiddel vindt men in de planchetmethode.
Op het planchet wordt een stuk calqueerpapier gelegd en hierop
worden, door middel van de richtliniaal, de richtingen naar drie
terreinvoorwerpen getrokken, die eveneens op de kaart voorko
men. Het draaipunt der liniaal wordt in een willekeurig punt van
ihet calqueerpapier gestoken. Men legt nu het calqueerpapier op de
kaart, zoodanig, dat de drie richtingen langs de bijbehoorende
terreinvoorwerpen vallen. Het snijpunt der lijnen (draaipunt der
liniaal) ligt dan boven de eigen standplaats en wordt op de kaart
aangegeven.
Aan het slot mijner beschouwingen gekomen, is het niet on-
(1) En toch zal het gewenscht zijn deze ligging nauwkeurig te weten, vooral wanneer
ïmen van de indirecte richting wil gebruik maken.
