OVER DE GEVECHTSWA4RDE VAN TROEPEN BIJ
EEN TERUGTOCHT.
Onder bovenstaanden titel worden in het Beiheft zum Militar
Wochenblatt 1903, Drittes Heft, een viertal voorbeelden van te
rugtochten uit de krijgsgeschiedenis van Europeesche legers aan
gehaald en aan de gevechtswaarde dier terugtrekkende troepen
eenige beschouwingen gewijd, die, naar ik vermeen, voor ons, In
dische officieren, zeker overweging verdienen.
In zijne inleiding begint de schrijver met de aandacht er op
te vestigen, dat men zich wel is waar in een leger slechts on
gaarne met beschouwingen over een terugtocht bezighoudt, doch
dat steeds voor oogen gehouden moet worden, dat in elk leger
de krijgskans op een gegeven oogenblik kan keeren, zoodat het
de plicht is van eiken aanvoerder om te trachten zich reeds
in tijd van vrede een juist beeld te vormen omtrent de ver
houdingen en toestanden waarin een leger, dat tot den terug
tocht gedwongen is, kan geraken. De grondbeginselen en regels,
volgens welke zulk een terugtocht moet worden uitgevoerd, kan
men in elk leerboek der tactiek en strategie vinden en daarom
wil de schrijver er slechts op wijzen, welk een gewichtige rol
de deugdelijkheid der troepen daarbij speelt. Hij vestigt er de
aandacht op, dat de waarde en het volhardingsvermogen van
den soldaat bij de gevechten van den nieuweren tijd op een
harde proef gesteld zullen worden, zoowel door de vermoeiende
marschen, welke de troepen vóór of gedurende het gevecht zul
len moeten afleggen en door de in het gevecht te lijden ver
liezen, als door den de zenuwen der lieden sterk aantastenden
moreelen indruk, die onafscheidelijk verbonden is aan het ge
vecht met moderne vuurwapenen.
Ernstiger nog dan dit alles doet zich echter in den regel de
invloed van den terugtocht gelden. Het bevel daartoe bereikte
enkele troepenafdeelingen te laat of in het geheel niet, straten.
