- 983
doorgaans oorzaak is, dat de macht, die uitgezonden wordt, nauw-
lijks toereikend is voor de haar opgedragen taak.
Expeditiën geven niet slechts gelegenheid tot de ontwikke
ling van militaire eigenschappen, zooals geen vredesmanoeuvres
dat vermogen, maar de verscheidenheid van omstandigheden
waarin men geplaatst wordt leert hoe zich te redden en te
schikken: een ruime vergoeding voor de gebrekkige opleiding
in vredestijd.
Onze oudere officieren bezaten een schat van kennis omtrent
de verpleging, wisten wat er in verschillende klimaten van den
Europeeschen soldaat gevergd kan worden en hadden meer oorlogs
ondervinding dan officieren van eenig ander leger.
Het leger in Z.-Afrika was goed gekleed en werd uitstekend
gevoed, ondanks het eenige honderden mijlen van de kust en
duizenden van Engeland verwijderd was. Voortdurend werd het
voorzien van vivres, munitie en versterkingen, terwijl zijn stra
tegische bewegelijkheid was verzekerd door een uitstekend spoor
weg en wagentransport.
Het Engelsche publiek, den ongeduldigen critici, die in enkele
weken tijds omtrent de tactische lessen van den oorlog tot eene
conclusie kwamen, scheen het alsof de aanvoerders nooit zouden
leeren. Doch we meenen te mogen betwijfelen of eenig ander
leger, met minder ondervinding, zich zoo spoedig als het onze
aangepast zou hebben aan zulke geheel vreemde omstandigheden.
De officieren, die in Indië en elders practische ondervinding
opdeden, hadden weinig vertrouwen in de reglementaire aan-
valsvormen, doch reeds na de eerste gevechten pasten zij de
Aldershot-formaties niet meer toe en gebruikten minder dichte
liniën, terwijl er zóóveel partij werd getrokken van dekking,
als het terrein en de onvoldoende geoefendheid der soldaten toe
liet. In aanmerking genomen de tactische voorschriften èn in het
Engelsche èn in andere Europeesche legers, is het niet te ver
wonderen, dat af eiï toe, meer dan noodig was, de manschappen
in gesloten formatie in het vuur werden gebracht.
In Europa heeft de critiek zich in vele gevallen minachtend
uitgelaten over Engelands militair optreden in Z.-Afrika, maar
het zou de moeite waard zijn te weten hoe de oorlog door een
ander leger het Duitsche bv. gevoerd zou zijn geworden,
