112
meest gunstige plaats gesteld worden. Een en ander is oorzaak,
dat zulk een zwartdruk in den regel slechts aan middelmatige
eischen van netheid voldoet, tenzij men er toe overgaat de ge-
heele kaart opnieuw te teekenen volgens de eischen, die men
aan eene voor lithographische verveelvuldiging geschikte teeke-
ning moet stellen. Deze eischen zijn: dat de teekening vervaar
digd zij op helder wit en glad papier, zonder glans en niet te
slap, met volkomen zwarte glanslooze inkt, zoodat alle lijnen en
punten goed zwart gedekt zijn. Is aan deze eischen voldaan, dan
is het niet moeilijk van eene zoodanige teekening een goed pho-
tographisch cliché te vervaardigen en ook goed op steen over te
brengen, doch dan is tevens het voordeel van het vervaardigen
van zwartdrukken, nl. snelle reproductie, vrijwel verloren gegaan,
daar die verveelvuldiging dan niet veel minder tijd zal eischen
als die eener veel duidelijkere kaart in twee of drie kleuren.
Vandaar dan ook, dat tegenwoordig de uitsluitende zwart
druk nog alleen gebezigd wordt voor schetskaarten of andere
onvolledige kaarten, waarvan het te voorzien is, dat zij spoe
dig veranderd of bijgewerkt zullen moeten worden en dat alle
overige kaarten in twee of meer kleuren worden vervaardigd.
Beschouwen we thans het geval dat zulk eene kleurendruk-
kaart op dezelfde schaal verveelvuldigd moet worden. De van
de brigade ontvangen kaart ondergaat dan aanvankelijk dezelfde
behandeling als hierboven voor de zwartdrukken werd aangege
ven, waarbij echter de retouche tot een minimum beperkt kan
worden, daar het voldoende is als de lijnen en punten slechts even
zichtbaar zijn. In stede van zwarte afdrukken op kaartenpapier,
worden nu evenwel lichtblauwe afdrukken op teekenpapier ver
vaardigd, welke verder aan de teekenaars ter bewerking wor
den gegeven (zie plaat).
Op die zoogenaamde blauwdrukken (niet te verwarren met de
blauwe lichtdrukken, zijnde gewoonlijk witte lijnen op een blau
wen grond) staan dus alle lijnen en punten in blauw in denzelf
den vorm als op de oorspronkelijke teekening in verschillende
kleuren, terwijl de eventueel daarop voorkomende gewasschen
tinten zich op de blauwdrukken als lichtblauwe vlekken voordoen.
Daar nu voor elke kleur der te verveelvuldigen kaart een
afzonderlijke lithographische steen gebruikt moet worden, moe-
