197 -
kampongs met lithographischen inkt, moet de steen nog eene be
werking ondergaan om reeds, nu zoo veel van den opgebrachten
drukinkt weg te nemen, dat deze later, als de steen naar belmo
ren is ingevuld, door het etsen geheel weggenomen wordt. Daar
toe laat men den steen zoo lang staan, dat de inkt behoorlijk ge
droogd is en wascht hem dan af met terpentijn, waardoor, zooals
we reeds vroeger opmerkten, de inkt verwijderd wordt, terwijl
op de plaatsen waar deze ingewerkt heeft een grijsachtig beeld
achterblijft. Deze kleurverandering moet nu duidelijk genoeg zijn
om den steenteekenaar de grenzen der kampongs aan te wijzem
m.a.w. de inkt moet voldoende op den steen ingewerkt hebben.
Wascht de steendrukker den steen te vroeg af, dan verdwijnt
alles en is dus zijn werk te vergeefs geweest.
Is de af klatsch gereed, dan wordt tot het invullen der kam
pongs overgegaan, d.w.z. de ruimten die deze beslaan worden met
lithographischen inkt bedekt. Daartoe worden eerst de randen met
een fijn pennetje geteekend en het binnengedeelte, hetzij met
een ganzepen, hetzij met een penseel ingevuld. Dit geschied zijn
de, moet de steen weder, alvorens tot het afdrukken geschikt te
zijn, eene bijzondere bewerking ondergaan; deze is echter hier
eene andere dan bij de indirecte overbrengingsmethode werd aan
gegeven, omdat de lithographische inkt droog en glad opdroogt en
andere eigenschappen heeft dan de bij genoemde methode gebe
zigde drukinkt. Zooals vanzelf spreekt is nl. het versterken van
het beeld hier, waar de inkt in zijn natuurlijken vorm op den
steen gebracht wordt, niet noodig en dus ook niet het met die
versterking verband houdende doch daaraan voorafgaande be
dekken der oppervlakte van den steen met eene gomlaag. Men
kan dan ook hier dadelijk overgaan tot het etsen, waartoe ge
bezigd wordt eene zoogenaamde gomets zijnde eene oplossing
van salpeterzuur in moeilijk vloeibare gom omdat eene wa
terachtige ets den gemakkelijk in water oplosbaren inkt zeker
zou doen verdwijnen.
Daarna wordt de steen weder met eene gomlaag bedekt en
blijft hij staan tot even voor het drukken, als wanneer hij eerst
met terpentijn wordt afgewasschen en daarna met druk verf
van de gewenschte kleur wordt ingerold. Opgemerkt zij hierbij
nog, dat, nu het etsvocht rechtstreeks ingewerkt heeft op de
