224 -
De operatiën, die tot ontzet van Kimberley leidden, schiepen
een tactischen toestand van groot gewicht, de hoogste eischen
stellend aan de bekwaamheid van Engelsche en Boeren aanvoer
ders beide.
Yoor Cronjé was het de vraag, hoe te ontkomen aan de strikken,,
die om hem gespannen werden, terwijl het de taak van Kit
chener 1) en French was, de sterke afdeelingen van Cronjé on
schadelijk te maken.
De laatste begreep het gevaarvolle van zijn toestand en liet
geen tijd verloren gaan om daaraan te ontkomen. Onmiddellijk
na het ontzet van Kimberley zond hij zijn zwaar geschut W.
waarts om Kimberley heen over de Yaalrivier en richtte zich met-
zijn commando's naar het O. Een marscli van 30 mijl bracht hem
over de vlakte, die bij Klipdrift naar de Modderrivier afloopt,,
waarbij gedeeltelijk het spoor gevolgd werd van de cavalerie op
haar marsch naar Kimberley.
Kitchener verzamelde inmiddels de infanterie bij Klipdrift; zijn
voorposten namen de Boeren ruiters en voertuigen waar, die zich
een weinig N. waarts langs hun front bewogen. Onmiddellijk zond.
hij de bereden infanterie in O. richting langs den Z. oever dei-
rivier om de Klipkraaldrift te bezetten, terwijl hij met de infan
terie de terugtrekkende Boeren achtervolgde. Tegelijkertijd werd
een bericht naar French gezonden.
Hoewel Kitchener den Boeren den terugtocht bemoeilijkte, won
nen zij toch voortdurend terrein, zoodat zij den 16en 's avonds-
op den N. oever der rivier een flinken voorsprong op de Engelsche-
troepen hadden. Zij toonden zich meesters in het dekken van
den terugtocht, zoodat, wanneer het den Engelschen niet mogelijk:
bleek Cronjé voor te komen, dezen de vervolging weldra zouden
moeten staken. Yoorbij Klipkraaldrift toch bevonden zich nog
eenige driften, waarlangs Cronjé den weg naar Bloemfontein
bereiken en in veiligheid geraken kon. Zijn keuze op Koedoes-
randdrift vestigend, deed hij ongetwijfeld het beste, wat on
der de gegeven omstandigheden gedaan kon worden. Hij kon
niet vermoeden, dat French van zijn terugtrekken zou hooren
vóór het te laat was, zoodat hij meende dat alleen van de
zijde van Kitchener gevaar dreigde. Doch terwijl Cronjé de
1) Deze had het bevel over de volgende hoofdmacht.
