332
Natuurlijk stelle men zich deze paden niet als heirwegen voor.
De meeste hebben grootendeels hun ontstaan te danken aan de
boschproductzoekers. Hoewel de hoofd- en algemeene richting
van zoo'n pad niet verandert, worden de paden zelf telken jare
verlegd naar gelang van de jaargetijden en den stand van het
water, naar gelang de boschproducten weer elders worden gezocht.
Door de vele riams (stroomversnellingen), die de Dajak op
zijn weg ontmoet zoo hij een stroom moet volgen, gaat de op
voer zeer langzaam. De sampans, waarvan men zich bedienen
kan, mogen niet groot en zwaar zijn, hoogstens 2 a 3 personen
kunnen bevatten, omdat zij telkens over land moeten kunnen
vervoerd worden, bv. zoo een riam moet worden voorbijgetrok
ken of zoo men aan een zg. tagag harok (een punt, waar men
niet verder kan varen) komt.
Raden Djaja Kasoema, wd. districtshoofd alhier, vertelde o.a.
dat een Maleier uit Poeroek Tjahoe wel 6 maanden noodig had,
om van uit deze kampong Mahakam te bereiken. Waar zoo
vele hinderpalen en moeilijkheden in den weg liggen, is het toch
moeilijk aan te nemen, dat van uit het Noorden en het Westen
invoer van eenig belang zal plaats hebben. De eenige weg, die
tegenwoordig vrij druk beloopen wordt, is die van de S. Babahoe
(zijrivier van de S. Laoeng) naar Koetei
Voorts bestaan in de Boven-Doesoen nog enkele verbindingen
over land, waarbij het mogelijk is, dat kampongs bovenstrooms
Poeroek Tjahoe gemeenschap kunnen hebben met die beneden
strooms, zonder langs Poeroek Tjahoe te gaan. De voornaamste
dezer paden zijn o.a.:
lo. van uit de Menawing en de Beboeat, langs de Noordelijke
helling van het Malangan-gebergte naar de S. Laoeng tot
aan de Poeroek Boedjak;
2o. van Talok Njaring aan de Laoeng naar Makoenjoeng aan
de Barito (linkeroever);
3o. van de Danau Oesoeng naar S. Kaboengan en verder
stroomafwaarts naar de Barito.
Voortdurend zou dus politietoezicht moeten worden gehou
den op de Barito tusschen Moeara Teweh en Poeroek Tjahoe en
op de Kapoeas. Stoomers, daarvoor geschikt, zijn hier in dit
gewest aanwezig.
