24
tusschen de burger- en de militaire samenleving worden geschil
derd, en waarom dit onderscheid moet blijven bestaan, waarom
zijn plicht als soldaat zoo verschilt, zoo moet verschillen, met
dien als burger en welk nut er voor hemzelf en voor den dienst
uit voortvloeit, wanneer hij de militaire orde naar de hem ge
leerde opvatting in practijk brengt.
"Wij spreken hier over het nut van orde, en dit te recht. Yan
het grootste belang is het, dat de recruut in de eerste dagen van
zijn diensttijd hiervan goed op de hoogte komt, en vooral het
nut van orde voor zich zeiven moet hem helder voor oogen wor
den gesteld. Voor alles wat het eigen Ik betreft isdemensch,
van welken stand of welke positie- ook, in de eerste plaats ge
voelig, en daarom moet hiermede bij de soidatenopvoeding steeds
rekening worden gehouden. Daarbij toch hebben we niet met
kinderen te doen, die doorgaans enkel op (blind) gezag van ouders
of meesters het goede of juiste verrichten, maar met menschen,
die de jaren des onderscheids reeds achter den rug hebben, en
die (in eigen oog wel te verstaan), door ervaring voldoende wijs
geworden, maar niet zoo voetstoots aannemen wat door de meer
deren wordt gezegd, of geneigd zijn toe te passen wat door de
zen als goed en deugdelijk wordt voorgehouden. Het te hulp roe
pen van hun eigenbelang en een oordeelkundig gebruik maken
daarvan is dan ook voor de vorming van reeds de kinderschoe
nen ontwassen menschen als onmisbaar te beschouwen.
Daarom moet het hierbedoelde onderricht beginnen met eene
verklaring van het nut der orde voor den man zelf, dit natuurlijk
in samengang met de practische toepassing der daarbij aanbe
volen en voorgehouden regels. Reinheid en zindelijkheid op eigen
lichaam is derhalve het eerste dat besproken en toegepast moet
worden. Hiervoor bezitten we reeds een vrij goeden leidraad in
het voorschriftHygiënische en anbere wenken voor den sol
daat. Jammer is het, dat men meent te kunnen volstaan met
dit boekje zoo nu en dan voor te lezen aan de oudere, reeds ge
oefende soldaten en den inhoud der twintig eerste bladzijden
niet gebruikt als grondslag, waarop het eerste recrutenonderricht
in orde moet steunen. Behalve dat men met behulp van dit
voorschrift, door toelichting der daarin vervatte regels en het uit
eenzetten van de bedoeling daarvan, den man het nut van licha-
