438
groote deel der tegenpartij nog bewapend was; dat geweer had
een te kromme baan. Toch vielen van de Fransche verliezen
91.7 op geweer-, 5.1 op artillerie-projectielen en 3.2 op
het blanke wapen. De Oostenrijkers verschoten 300 a 400 ge
weerkogels voor eiken getroffen Franschman, d. i. verkregen
0.33 a 0.25 treffers.
Alhoewel ook in laatstgenoemden krijg een goed gebruik van
tirailleurs zich als strijdwijze aanbeval, bleef men het verspreide
gevecht nog beschouwen als inleiding tot den beslissenden stoot,
aan te brengen door gesloten afdeelingen waarmede echter ook
de tirailleurs samenwerkten. Evenwel noodzaakte de grootere
vuuruitwerking tot meerder gebruik van tirailleurs, tot aanhou
dende aanvulling uit de diepte, dus tot een grooter verbruik
van troepen alleen voor de inleiding en de doorvoering. Op
stelling in meerdere liniën, meest drie, was noodig.
De grootere drachten en de meer bestreken banen deden het
gevecht openen op 500 a 600 fit. of verder, en noodzaakten de aan
vullingstroepen en aanvalscolonnes zich op ruimen afstand van
de tirailleurs te houdenhet voorwaarts brengen der stormco-
lonnes kostte meer moeitehet vuurgevecht werd meer en meer
hoofdzaak.
De groote colonnes, zooals Napoleon I ze aanwendde, moesten
vervallen, ze waren onmogelijk geworden. Pruisen voerde reeds
in 1843 de compagniescolonnes in, een toenmaals zeer goede op
lossing van het vraagstuk: gesloten troepen op het gevechtsveld
te doen bewegen en tot den laatsten, beslissenden stoot te laten
oprukken.
III. Nieuwere tijd der vuurwapens.
De nieuwere tijd in de bewapening rekent van af de invoering
van het achterlaad-vuurwapen, doch het valt moeilijk daarvoor
een bepaalden datum te noemen, niet alleen omdat de alge-
meene invoering zich uitstrekt over een aantal jaren, maar ook
omdat men bij het bepalen van het bedoelde tijdstip nog eerst
de vraag moet beantwoordenwat verstaat men onder „achter
laad-vuurwapen"?
Reeds in het tweede hoofdstuk werd hier en daar opgemerkt, dat
in de vroegste tijdperken der vuurwapens juist kulaslading het
