39 -
Het bezetten van Port Natal (1842) leidde tot het eerste ge
wapende samentreffen tusschen de Boeren en de Engelsche troepen.
De Boeren bezetten de Congellaboogte en belegerden captain
Smith in Port Natal. Een poging om hen door een nachtelijken
aanval te verrassen mislukte. De aanvallende macht zelf werd
verrast door een doodelijk vuur en liet 50 man van de 138 achter,
benevens 2 vuurmonden. Echter bleken de Boeren niet in staat
de kleine bezetting tot overgave te dwingen.
Dit gevecht was in menig opzicht het type van hetgeen in de
toekomst zou plaats grijpen.
Bij het tweede gevecht tusschen Boeren en Engelschen (1845)
hielden de Griqua's 1) op handige wijze de Boeren in front bezigi
terwijl de Engelsche cavalerie hen in den rug aanviel. Tegen
dergelijke tactiek, door bewegelijke troepen toegepast, kwamen
de zwakke punten van het Boerensysteem aan den dag, even
als 60 jaar laterze verspreidden zich na zwakken tegenstand.
In 1848 (proclamatie van de souvereiniteit over Oranje Vrij
staat) vei scheen een Boerenmacht voor Bloemfontein en eisch-
te de overgave. Sir Harry Smith trok echter tegen hen op; bij
Boomplaats, op den weg naar Bloemfontein, stuitte hij op 800
Boeren, die een stelling hadden ingenomen van meer dan een
mijl frontbreedte: „een opeenvolgende reeks van heuvelkammen,
aan weerszijden van de rivier, met groote steenen en struikge
was bedekt". De Engelsche troepenmacht werd verrast door het
vuur der Boeren, die achter de steenen verscholen lagen. Toen
zij de hoogten bestormd hadden, waren de Boeren naar de achter
gelegen hoogte teruggetrokkenvan hoogte tot hoogte boden zij
weerstand ten koste van 9 dooden en 5 gewonden; de Engel
schen verloren 22 dooden en kregen 40 gewonden.
Sir Harry Smith beschrijft dit gevecht als een der zwaarste
die hij bijwoonde en zegt van het Boerenvuur; „ik zag nooit
een sneller, heviger en juister vuur."
Al de hoofdtrekken, karakteristiek aan het optreden der Boe
ren, kwamen toen reeds tot hun recht: de verspreide vechtwijze,
1) Griqua's waren een bastaardras van Boeren en Hottentotten eu hadden in de
■vlakte ten N. der Oranjerivier, in het tegenwoordige W. Griqualand en de W. Oranjerivier-
kolonie, een vechtwijze ontwikkeld, evenals die der Boeren, waarmede zij kort voor den
Trek een inval der Slatabelen met groote verliezen terug hadden geslagen.
